Treść orzeczenia I C 62/25 - Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Opocznie

I C 62/25 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Opocznie z 2025-07-10

Sygn. akt I C 62/25

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lipca 2025 roku

Sąd Rejonowy w Opocznie I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: Asesor sądowy M. S.

Protokolant: sekr. sąd. Magdalena Domagała

po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2025 roku w Opocznie

na rozprawie

sprawy z powództwa T. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...)

przeciwko Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zapłatę

1. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda T. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) kwotę 12 595,55 zł (dwanaście tysięcy pięćset dziewięćdziesiąt pięć złotych pięćdziesiąt pięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 września 2024 roku do dnia zapłaty;

2. zasądza od pozwanego T. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) na rzecz powoda Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 4 367 zł (cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Asesor sądowy M. S.

Sygn. akt I C 62/25

UZASADNIENIE

Powód T. P. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Jedynka T. P. z siedzibą w B. – reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego – w pozwie wniesionym w postępowaniu upominawczym dnia 18 stycznia 2025 roku (data nadania) wnosił o nakazanie pozwanemu Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W., aby zapłacił powodowi kwotę 12 595,55 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 11 września 2024 roku do dnia zapłaty oraz koszty procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda podał, iż w dniu 24 lipca 2024 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd należący do K. G.. Szkoda była likwidowana przez pozwanego jako ubezpieczyciela sprawcy szkody, który ostatecznie uznał szkodę jako częściową oraz wypłacił niesporną część odszkodowania. Wskazano, że powód wynajął poszkodowanemu na czas likwidacji szkody w pojeździe uszkodzonym (K. (...)) auto zastępcze z segmentu C – A. (...), zorganizował holowanie pojazdu z miejsca zdarzenia na parking strzeżony oraz zabezpieczył pojazd na wskazanym parkingu strzeżonym a następnie zorganizował holowanie uszkodzonego pojazdu do warsztatu naprawczego. Całość kosztów z tego tytułu objęła faktura VAT nr (...), wystawiona łącznie na kwotę 18 800,55 zł brutto, w tym:

: najem pojazdu zastępczego za okres 24.07. – 02.09.2024 roku – stawka 250,00 zł netto, 37 dni, razem 11 377,50 zł brutto,
: holowanie pojazdu na parking strzeżony – 513,65 zł brutto,
: usługa parkingowa za okres 24 – 28.07.2024 roku – stawka 40,00 zł netto, 5 dni, razem 246,00 zł brutto,
: holowanie pojazdu do warsztatu wskazanego przez klienta 5 608,80 zł brutto,
: odbiór pojazdu poza siedzibą – 1 054,60 zł brutto.

Pełnomocnik powoda podał, iż roszczenie z w/w faktury zostało zgłoszone pozwanemu, który uznał jedynie następujące roszczenia:

: 15 dni najmu z 37 dni,
: stawkę dobową najmu 91,00 zł brutto,
: częściowe koszty holowania uszkodzonego pojazdu na parking strzeżony – 420,00 zł brutto,
: częściowe koszty usługi parkingowej – 160,00 zł brutto,
: częściowe koszty holowania pojazdu do warsztatu – 4 260,00 zł.

Powód wskazał, iż pozwany uznał dobową stawkę 91 zł brutto najmu twierdząc, że poinformował poszkodowanego, iż za taką kwotę może zorganizować najem, czemu strona powodowa zaprzecza. Pozwany został poinformowany przez powoda (jako pełnomocnika poszkodowanego) o skorzystaniu z pojazdu wynajętego u powoda, konieczności wynajmu pojazdu zastępczego, warunkach najmu oferowanych przez powoda oraz został wezwany do udzielenia pełnej informacji celem ustalenia istotnych kwestii warunkujących podjęcie decyzji o wyborze konkretnej oferty najmu i konkurencyjności w stosunku do oferty powoda, w tym do przedstawienia regulaminu oraz projektu umowy. Ponadto pozwany został poinformowany przez powoda, iż w przypadku przedstawienia warunków równoznacznych bądź korzystniejszych poszkodowany wybierze propozycję pozwanego. Ponadto w ramach informacji przekazanej do ubezpieczyciela zawarte było również oświadczenie, że w przypadku przedstawienia oferty równej bądź korzystniejszej samochód wynajmowany przez powoda będzie mógł zostać natychmiast zwrócony celem umożliwienia podstawienia pojazdu przez stronę pozwaną. Pozwana jednak zbagatelizowała wiadomość powoda nie odpowiadając na nią oraz nie udzielając merytorycznej, jasnej odpowiedzi do końca czasu trwania umowy. Ponadto powód wskazał, iż stawka najmu zastosowana przez powoda odpowiada cenom rynkowym stosowanym przez podmioty prowadzące działalność w zakresie najmu pojazdu. Jak również, że sama stawka najmu nie może być jedyną determinantą przy wyborze oferty bowiem najem wiąże się również z innymi warunkami najmu, które ze strony powodowej były korzystne.

Odnośnie okresu najmu powód zakwestionował wyliczenie pozwanego w zakresie uznanych 15 dni jako decyzję oderwaną od realiów sprawy i nie uwzględniającą wszystkich istotnych kwestii. Pozwany nie uwzględnił w swoich wyliczeniach przygotowania samochodu do naprawy, przygotowania po naprawczego do wydania klientowi, postojów wynikających z kwestii technicznych, czasów przerw pracowników, zajętości stanowisk przez inne pojazdy, ponadto wydłużenia czasu z uwagi na czas naprawy przypadający na święto oraz ustawowo dni wolne od pracy.

Odnośnie kosztów holowania powód wskazał, iż pozwany nie wykazał na jakiej podstawie i wedle jakich kryteriów doszło do obniżenia tego kosztu, kwestionując je jako zaniżone i nieudowodnione bez wskazania żadnych konkretnych dowodów na poparcie swojego stanowiska. Powód natomiast wskazał, iż koszty holowania są utrzymane w cenach rynku lokalnego oraz przedstawione formularze wskazując wszystkie czynności, jakie zostały dokonane oraz ich koszt, w tym wskazano wydruki wskazujące na pokonane trasy.

Odnośnie kosztów okresu parkowania, powód podniósł, iż pozwany błędnie uznał jedynie po części koszty i czas parkowania (4 z 5 dni) uszkodzonego pojazdu na parkingu strzeżonym. Podniósł, iż do momentu przyjęcia odpowiedzialności przez pozwanego i ustalenia, czy naprawa jest opłacalna, poszkodowany nie mógł wybrać warsztatu. Pojazd był uszkodzony i jako taki winien być prawidłowo zabezpieczony. Dodatkowo okres, kiedy pojazd przebywał na parkingu przypadał na dni weekendowe.

Powód wskazał również na brak zasadności nieuznania przez pozwanego kosztów odbioru pojazdu poza siedzibą z uwagi na brak informacji, na jakiej podstawie i według jakich kryteriów doszło do takiej decyzji co uniemożliwia dalszą polemikę. Podniósł, iż koszt odbioru auta jest utrzymany w cenach rynku lokalnego a przedstawione formularze wskazują wszystkie czynności, jakie zostały dokonane oraz ich koszt. Dołączone wydruki natomiast wskazują jakie trasy musiały zostać pokonane.

(pozew wraz z uzasadnieniem i załącznikami k. 3-33)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 4 lutego 2025 roku wydanym w sprawie sygn. akt I Nc 42/25 Sąd uwzględnił roszczenie powoda w całości i nakazał pozwanemu Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W., aby zapłacił powodowi kwotę 12 595,55 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 11 września 2024 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 3 167 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się nakazu zapłaty do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów postępowania w terminie 2 tygodni od otrzymania nakazu zapłaty, albo wniósł sprzeciw do tutejszego Sądu. (nakaz zapłaty k. 35)

W dniu 24 lutego 2025 roku (data nadania) pozwany Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. – reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego – wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty z 4 lutego 2025 roku zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pełnomocnik pozwanego podniósł, że kwestionuje roszczenie powoda w całości i w jego ocenie żądanie zgłoszone przez powoda jest bezzasadne i nie zasługuje na uwzględnienie. Wskazał, że strona pozwana proponowała najem pojazdu zastępczego w wypożyczalni, z którą współpracuje i poinformowała o akceptowalnej stawce, jednak poszkodowany wynajął pojazd samodzielnie za wyższą stawkę, dlatego w ocenie strony pozwanej, wyższe koszty niż te, które strona pozwana poniosłaby, gdyby poszkodowany skorzystał z pojazdu zastępczego z wypożyczalni współpracującej, nie mogą zostać uznane. Podobnie w przypadku odmowy wypłaty odszkodowania za podstawienie i odbiór pojazdu zastępczego wskazując, iż gdyby poszkodowany skorzystał z wypożyczalni współpracującej, koszt ten by nie powstał. Wskazał, również, iż w przedmiotowej sprawie nie ma znaczenia rynkowość stawki zastosowanej prze powoda. Znaczenie ma natomiast okoliczność, że poszkodowany nie skorzystał z możliwości najmu pojazdu zastępczego za kwotę, oferowaną przez stronę pozwaną. Pozwany podniósł również, iż stawka za kilometr holowania wskazana w fakturze nie została uznana, gdyż cena ta odbiegała od cen występujących na rynku lokalnym.

Pełnomocnik pozwanego podniósł ponadto, że załączone do pozwu faktury VAT i umowa najmu nie stanowią dowodu na okoliczność, iż wynikające z niej koszty najmu są celowe i ekonomicznie uzasadnione. Dodatkowo pełnomocnik pozwanego wywodził, iż kwestionuje także koszty odbioru pojazdu zastępczego, holowania oraz parkingu ponieważ – w jego ocenie – są one bezzasadne i nie pozostają w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą, a wydatek taki jedynie niecelowo zwiększa szkodę. Na końcu rozważań strona pozwana zakwestionowała również datę naliczania odsetek podnosząc, iż tak wskazana przez stronę powodową jest bezpodstawna.

(sprzeciw od nakazu zapłaty wraz z uzasadnieniem i załącznikami k. 37-50)

W odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty wniesionej w dniu 28 marca 2025 r. (data nadania) pełnomocnik powoda w całości podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie wnosząc o dopuszczenie dowodu ze szczegółowo opisanych w treści pisma dokumentów znajdujących się na płycie CD, na fakt warunku najmu organizowanych przez wypożyczalnie partnerskie pozwanego, czasu ustalania przez ubezpieczyciela i warsztat naprawczy zakresu naprawy, czasu trwania naprawy oraz zakończenia w dniu 28.08.2024 roku.

W uzasadnieniu odpowiedzi na sprzeciw zaprzeczył temu jakoby dobowa stawka najmu zastosowana przez powoda była wygórowana. Wskazał, że otrzymał od pozwanego warunki najmu w wypożyczalniach partnerskich, jednakże poszkodowany po porównaniu warunków najmu organizowanego za pośrednictwem ubezpieczyciela i powoda zdecydował o kontynuowaniu najmu u powoda, gdyż jego oferta była korzystniejsza. Wypożyczalnie partnerskie pozwanego przewidywały szereg opłat dodatkowych, któremu mógł zostać obciążony poszkodowany (co zaprzecza bezkastowości najmu u pozwanego) oraz zapewniałyby warunkowa, które zapewniał powód. Ponadto poszkodowany wskazał, ze wyraża chęć najmu pojazdu zastępczego w przypadku przedstawienia mu tożsamej lub lepszej oferty najmu niż oferowana przez powoda. Pozwany, pomimo prośby ze strony powoda, nie podstawił także pojazdu zastępczego. Wskazano, iż poszkodowany nie odrzucił z góry bez żadnego uzasadnienia propozycji najmu pojazdu zastępczego u pozwanego i upoważnił powoda, żeby pozyskał szczegółowe warunki najmu wypożyczalni partnerskich pozwanego celem porównania z ofertą powoda. Powód wystąpił o te warunki następnego dnia a poszkodowany po porównaniu zdecydował się na dalsze korzystanie z oferty powoda z uwagi na korzystniejsze warunki oraz brak opłat. Z uwagi na brak odpowiedzi ze strony pozwanego, powód zwrócił się do ubezpieczyciela o ustosunkowanie się oraz ewentualne podstawienie pojazdu zastępczego przez pozwaną. Pozwany nie odpowiedział na maila, ani nie zorganizował podstawienia pojazdu zastępczego naruszając zasadę współdziałania.

Pełnomocnik powoda podniósł również, że pozwany bezzasadnie zweryfikował długość najmu pojazdu do 15 dni w sytuacji, gdy na długość tegoż najmu miały wpływ następujące obiektywne czynniki: czas ustalenia zakresu naprawy z ubezpieczycielem, czas niezbędny do przygotowania pojazdu do naprawy, czas oczekiwania na przyjęcie przez ubezpieczyciela odpowiedzialności za zdarzenie, rzeczywisty czas naprawy, czas oczekiwania na zamówione części zamienne, weekendy – dni wolne od pracy, czas niezbędny do przygotowania pojazdu do wydania poszkodowanemu. Przez cały ten czas, tj. od 24.07.2024 r. kiedy nastąpiło uszkodzenie samochodu poszkodowanego do dnia 2.09.2024 r. poszkodowany nie mógł korzystać ze swojego pojazdu. W tym okresie wypadało aż 13 dni wolnych od pracy – pozwany uznał jedynie 4 dni wolne. Czas ustalenia zakresu naprawy trwał dłużej niż wskazuje pozwana, gdyż w dniu 2 sierpnia 2024 roku pozwana sporządziła kolejny kosztorys naprawy. Naprawa został zakończona 28 sierpnia 2024 roku. Pozwana wiedziała o dłuższym czasie trwania naprawy, gdyż w dniu 4 września 2024 roku zwróciła się do warsztatu z zapytaniem jak długo jeszcze będzie trwała naprawa, bowiem chce ustalić okres na jaki przedłużyć poszkodowanemu zasadny najem. Jeśli chodzi o koszty holowania i parkingu pojazdu pełnomocnik powoda argumentował, że jego zdaniem stawka 40 zł netto/doba parkingu pozostaje uzasadniona w realiach rynkowych, a parking uszkodzonego pojazdu trwał tak długo, jak było to niezbędne i uzasadnione w okolicznościach sprawy, zaś w przypadku usługi holowania również brak jest podstaw do stosowania obniżonej przez pozwanego stawki.

(odpowiedź na sprzeciw wraz z uzasadnieniem k. 54-57)

Na rozprawach w dniu 2 czerwca 2025 r. i w dniu 10 lipca 2025 r. pełnomocnik powoda podtrzymywał swoje stanowisko w sprawie, zaś strona pozwana nie stawiła się na żadnym z terminów rozpraw. (skrócony protokół rozprawy z 2.06.2025 r. k. 65-66 i z 10.07.2025 r. k. 75)

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

W dniu 24 lipca 2024 roku, około godz. 10.50 w miejscowości Ł., gmina D., w drodze do K. doszło do zdarzenia drogowego polegającego na tym, że kierujący autokarem jadąc w zakręcie zaczepił tylnym lewym kołem o lewe przednie koło samochodu marki K. (...) o nr rejestracyjnym (...) należącego do K. G., w wyniku czego pojazd marki K. uległ uszkodzeniu i kontynuowanie jazdy tym pojazdem nie było możliwe. Poszkodowany jadąc z góry w ostatniej chwili zobaczył jadący autobus, z boku natomiast było urwisko. Po rozmowach z opiekunką wycieczki na miejsce zdarzenia ostatecznie nie została wezwana Policja. Uszkodzony został błotnik przedni, zderzak przedni, lusterko lewe, felga przednia, drzwi przednie i układ kierowniczy. K. G. był wtedy na wyjeździe w górach z dziećmi.

Pojazd sprawcy zdarzenia był objęty polisą OC wykupioną w pozwanym Towarzystwie (...) S.A. z siedzibą w W., który zarejestrował ją pod nr (...)-01.

Natychmiast po zdarzeniu, poszkodowany zadzwonił do ubezpieczyciela sprawcy i zgłosił szkodę telefonicznie. Podczas rozmowy telefonicznej opisał zdarzenie i zgłosił potrzebę pojazdu zastępczego wskazując, że jest z dala od domu na wyjeździe z dziećmi. Od pracownika ubezpieczyciela uzyskał informację, że nie przysługuje mu laweta. Pracownik poinformował również o możliwości zorganizowania auta oraz wskazał, że skontaktuje się w późniejszym czasie z poszkodowanym w tym zakresie, a na pojazd zastępczy będzie musiał czekać dwa dni z uwagi na miejsce zdarzenia. Poszkodowany będąc na urlopie z dziećmi nie chciał tracić czasu. Po informacji o braku przysługiwania lawety, sam załatwił sobie usługę holowania pojazdu. Podczas organizowania lawety, pracownik zapytał czy poszkodowany nie potrzebuje też auta zastępczego i zaproponował, że może również zorganizować auto zastępcze, na co poszkodowany przystał. Na miejsce przyjechała laweta, auto poszkodowanego zostało zabrane na parking strzeżony powoda. A poszkodowany otrzymał auto zastępcze podobnej klasy. Poszkodowany prócz tego że był na wyjeździe i potrzebował auta zastępczego, potrzebował go również później na codzienne na dojazdy do pracy odległej 30 km od jego miejsca zamieszkania. Poszkodowany ma co prawda drugie auto, jednakże jego współwłaścicielką jest jego żona, z którą pozostaje w separacji, on sam mieszka w J. K. a ona w Ż. i korzysta z tego pojazdu.

Pojazd w dalszej kolejności został zabrany z parkingu strzeżonego powoda oraz przewieziono go za pomocą lawety do (...) K. w T., gdzie poszkodowany postanowił dokonać naprawy auta, gdyż zależało mu na serwisie jak najbliżej jego miejsca zamieszkania. Naprawa została wykonana w formie bezgotówkowej.

( zgłoszenie szkody, oświadczenie sprawcy, fotokopie dowodów rejestracyjnych - płyta CD k. 49 , nagranie płyta Cd – k. 49 i k. 72; zeznania świadka K. G. protokół rozprawy z 2.06.2025 r. k. 65v-66)

To powód T. P. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Jedynka T. P. z siedzibą w B. w dniu 24 lipca 2024 roku, wynajął poszkodowanemu K. G. pojazd zastępczy marki A. (...) o nr rej. (...). Dobowa stawka najmu została w umowie ustalona na kwotę 250,00 zł netto/307,50 zł brutto, którą to stawkę poszkodowany zaakceptował oddzielnym oświadczeniem. Poszkodowany oświadczył również, iż pojazd zastępczy jest mu niezbędny w celu dojazdów do pracy.

Najem przedmiotowego pojazdu odbywał się na następujących zasadach:

- brak limitu kilometrów,

- brak określenia terminu zakończenia najmu,

- brak dodatkowych opłat za ubezpieczenie w tym pełne Autocasco,

- brak wkładu własnego najemcy przy spowodowaniu szkody,

- dowolny czas odebrania samochodu i jego zwrotu (24 h w tym dni świąteczne),

- brak zakazu przewożenia zwierząt, materiałów budowlanych, itp.,

- brak zakazu palenia papierosów,

- brak kaucji i brak płatności przy oddaniu samochodu,

- możliwość holowania innych samochodów,

- wymiana po stronie wynajmującego części eksploatacyjnych takich jak spalone żarówki, płyny eksploatacyjne, ogumienie,

- możliwość podstawienia samochodu pod każdy adres w Polsce,

- możliwość oddania samochodu w każdym miejscu w Polsce,

- brak obowiązku zwrotu pojazdu na każde żądanie wynajmującego,

- wydanie samochodu przez wynajmującego czystego, sprawnego technicznie i zatankowanego,

- wyłączenie odpowiedzialności najemcy za wszelkiego rodzaju awarie, uszkodzenia samochodu oraz koszty spowodowane kolizją lub wypadkiem,

- możliwość korzystania z samochodu poza granicami Polski lub poza granicami Unii Europejskiej – bez żadnych dodatkowych opłat,

- brak limitu wieku minimalnego i maksymalnego kierowcy,

- brak konieczności posiadania przez najemcę ważnej karty kredytowej.

Jednocześnie, tego samego dnia poszkodowany K. G. upoważnił powoda T. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Jedynka T. P. z siedzibą w B. do reprezentowania jego interesów przed pozwanym Towarzystwem (...) S.A. z siedzibą w W. w całym procesie likwidacji szkody (...)-01 dotyczącej pojazdu K. (...).

(umowa najmu pojazdu k. 11, upoważnienie k. 12, oświadczenie o warunkach najmu pojazdu zastępczego k. 13, oświadczenie k. 14, oświadczenie dotyczące celowości wynajęcia samochodu zastępczego k. 15)

W ramach pisma z dnia 24 lipca 2024 roku pozwany Towarzystwo (...) S.A. poinformował poszkodowanego, że jeśli poszkodowany będzie potrzebował pojazdu zastępczego, proszony jest o kontakt telefoniczny z Centrum (...) pod wskazanym w piśmie numerem. Jednocześnie poinformowano, iż jeśli poszkodowany wskazał taka potrzebę w trakcie zgłoszenia szkody, nie musi dzwonić w tej sprawie, gdyż ubezpieczyciel sam skontaktuje się z poszkodowanym i zorganizuje pojazd zastępczy z wypożyczalni współpracującej. Jednocześnie w ramach pisma poinformowano jedynie o wartości stawki najmu pojazdu akceptowanej przez ubezpieczyciela w wysokości 91 zł brutto za dobę podając nadto, że jeżeli poszkodowany wynajmie pojazd zastępczy samodzielnie, za wyższą stawkę, to ubezpieczyciel nie uzna wyższych kosztów niż te, które by poniósł, gdyby poszkodowany skorzystał z pojazdu zastępczego z wypożyczalni, z którą współpracuje ubezpieczyciel. (pismo z dnia 24 lipca 2024 roku - płyta CD k. 49)

W ramach widomości e-mail z dnia 25 lipca 2024 roku powód poinformował pozwanego, że od dnia 24 lipca 2024 roku poszkodowany korzysta z pojazdu zastępczego udostępnionego przez powoda. W ramach treści wiadomości wskazano, iż przed wynajmem samochodu marki A. (...), (...) Poszkodowany postawił warunki, które powód spełnił, a są to m.in.:

- zapewnienie pojazdu na pełny czas likwidacji szkody;

- brak opłat rejestracyjnych i konieczności wykupywania dodatkowych pakietów;

- brak udziału własnego przy jakichkolwiek uszkodzeniach wnętrza pojazdu;

- brak udziału własnego w szkodzie ze swojej winy;

- możliwość wyjazdu samochodem zastępczym poza granicę Polski bez konieczności zgłaszania i bez dodatkowych opłat;

- brak limitów kilometrów;

- możliwość przewożenia samochodem zwierząt domowych bez konieczności zgłaszania i bez dodatkowych opłat;

- możliwość palenia papierosów przez kierowcę lub pasażerów;

- brak obciążenia kosztami najmu pojazdu w przypadku odmowy przyjęcia odpowiedzialności za szkodę przez towarzystwo ubezpieczeniowe;

- możliwość użyczania samochodu zastępczego osobom trzecim w tym także tym, którzy posiadają prawo jazdy krócej niż rok bez konieczności zgłaszania i bez dodatkowych opłat.

W dalszej części widomości powód poinformował, iż stawka dobowa netto najmu wskazanego pojazdu wynosi 250,00 zł netto + 23% VAT, tj. 307,50 brutto. Jak również, że w związku ze szkodą pojazd zastępczy poszkodowany otrzymał do dnia wypłaty odszkodowania + rzeczywisty czas niezbędny do naprawienia uszkodzonego pojazdu. Dalej wskazano, że przed zawarciem umowy najmu pojazdu poszkodowany otrzymał umowę i warunki najmu pojazdu zastępczego, aby mógł przed rozpoczęciem najmu zapoznać się z dokumentami i podjąć właściwą decyzję. Jednocześnie w ramach wiadomości, e-mail zwrócono się z prośbą o informację, czy pozwany jest w stanie zapewnić pojazd na takich samych lub lepszych zasadach, a jeśli tak to poproszono o przesłanie wypełnionego na dane poszkodowanego projektu umowy i regulaminu najmu współpracującej z pozwanym wypożyczalni wraz z informacją o możliwości podstawienia tego pojazdu poszkodowanemu na wskazany adres i powiadomienia o terminie tego podstawienia wraz z uwzględnieniem warunków najmu pojazdu zastępczego, które wskazano w treści wiadomości.

Jednocześnie w ramach przesłanej widomości mając na względzie zapisy ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym poproszono, aby przygotowana oferta nie była sprzeczna z art.5 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz art. 6 ww. ustawy, a więc aby była to prawdziwa informacja o dostępności skonkretyzowanego pojazdu, który istnieje w ofercie, z informacjami co do wszelkich ukrytych kosztów. Również pouczono, iż do momentu przesłania projektu umowy oraz regulaminu zgodnie z opisanymi wytycznymi, poszkodowany pozostaje użytkownikiem pojazdu zastępczego należącego do firmy (...). Jednocześnie powód zachęcił pozwanego do zorganizowania pojazdu zastępczego dla poszkodowanego, gdyż brak współdziałania w tym zakresie, skutkować będzie odpowiedzialnością za najem pojazdu zastępczego w pełnym zakresie.

W odpowiedzi na powyższą wiadomość, e-mailem z dnia 26 lipca 2024 roku pozwany poinformował powoda, że w sprawie pojazdu zastępczego będzie się z poszkodowanym kontaktował pracownik. Podano także, że informacje na temat akceptowalnych stawek zostały już przesłane do poszkodowanego (brak informacji poza ogólnym wskazaniem akceptowanej stawki na poziomie 91 zł). W ramach wiadomości e-mail z dnia 27 lipca 2024 roku pozwany wskazał listę współpracujących z nim wypożyczalni pojazdów, przesyłając jednocześnie regulaminy obowiązujące w każdej z wymienionych wypożyczalni. (pismo z 24.07.2024 r., e-mail z 25.07.2024 r., e-mail z 26.07.2024 r., e-mail z 27.07.2024 r. płyta CD k. 49)

W dniu 29 lipca 2024 r. poszkodowany K. G. upoważnił firmę P.H.U. (...) z siedzibą w T. do likwidacji szkody, w szczególności poprzez wykonanie naprawy pojazdu - zlecenie naprawy, rozliczenie szkody, wyjaśnienia okoliczności związanych z niepełną likwidacją szkody oraz do odbioru odszkodowania od pozwanego Zakładu (...). (upoważnienie z 29.07.2024 r. płyta CD k. 49)

Sam poszkodowany nie otrzymał szczegółowej oferty najmu pojazdu od ubezpieczyciela. To firma powoda przesłała mu wykaz firm z którymi współpracuje ubezpieczyciel, jednak oferty wskazane nie odpowiadały poszkodowanemu. Ponadto według wiedzy poszkodowanego auta wypożyczane są na dwa tygodnie, a następnie trzeba już ponosić koszty wynajmu pojazdu i za to płacić. Poszkodowany w ramach oferty powoda nie miał limitu kilometrów, nie uiszczał żadnej kaucji, nie ponosił żadnych kosztów, płacił jedynie za paliwo. Takich warunków jak powód ubezpieczyciel nie był w stanie zapewnić poszkodowanemu.

W dniu 30 lipca 2024 roku poszkodowany K. G. złożył oświadczenie, iż wypełniając ciążący na nim ustawowy obowiązek minimalizacji szkody i mając na względzie zaspokojenie własnych potrzeb życiowych, wyrażając wolę najmu pojazdu zastępczego z OC sprawcy zapoznał się z ofertami wypożyczalni współpracujących z ubezpieczycielem sprawcy i po analizie zapisów regulaminów oraz projektów umów udostępnionych przez powyższe podmioty oświadczył, że mając na względzie szczegółowo wskazane przez siebie zapisy regulaminów i ofert nie jest zainteresowany skorzystaniem z usług najmu pojazdu zastępczego. Poszkodowany podał, że zapisy te stoją w sprzeczności z warunkami wynegocjowanymi z powodem i nie pozwalają na użytkowanie przez niego pojazdu zastępczego w taki sposób, w jaki mógł korzystać z pojazdu będącego przedmiotem szkody.

Jednocześnie poszkodowany poinformował, że wyraża wolę najmu pojazdu zastępczego od ubezpieczyciela sprawcy, który przedstawi ofertę tożsamą lub korzystniejszą od warunków uzgodnionych z powodem. Poszkodowany podał, że do momentu zorganizowania pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela na warunkach tożsamych lub korzystniejszych, będzie korzystał z pojazdu zastępczego wynajętego od powoda.

(oświadczenie poszkodowanego z 30.07.2024 r. k. 16; zeznania świadka k. 65-66; wiadomość e-mail powoda z dnia 26 lipca 2024 roku- płyta CD k. 49 i k. 72, umowa najmu pojazdu k. 11; oświadczenie o warunkach k. 13; regulaminy – płyta CD k. 49 i k. 72)

Przesłane regulaminy wypożyczalni nie zapewniały kompleksowych wymogów jakie podpisał poszkodowany w ramach najmu pojazdu z powodem. Nie zapewniały jednocześnie: pojazdu na pełny czas likwidacji szkody (37 dni), braku opłat rejestracyjnych a konieczności wykupywania dodatkowych pakietów, braku udziału własnego przy jakichkolwiek uszkodzeniach wnętrza pojazdu, braku udziału własnego w szkodzie ze swojej winy, możliwość wyjazdu samochodem zastępczym poza granicę Polski bez konieczności zgłaszania i bez dodatkowych opłat bądź uprzedniej zgody, braku limitów kilometrów, możliwość przewożenia samochodem zwierząt domowych bez konieczności zgłaszania i bez dodatkowych opłat, możliwość palenia papierosów przez kierowcę lub pasażerów, braku obciążenia kosztami najmu pojazdu w przypadku odmowy przyjęcia odpowiedzialności za szkodę przez towarzystwo ubezpieczeniowe, braku możliwość użyczania samochodu zastępczego osobom trzecim w tym także tym, którzy posiadają prawo jazdy krócej niż rok bez konieczności zgłaszania, uzyskania zgody i bez dodatkowych opłat. (wiadomość e-mail k. 12, regulaminy – płyta CD k. 49 i 72; oświadczenie k. 13)

W dniu 30 lipca 2024 roku sporządzony został pierwszy kosztorys naprawy pojazdu poszkodowanego K. G. w ramach, którego wartość szkody wyceniono na kwotę 12 638,99 zł. (kosztorys – płyta CD k. 72)

Następnie doszło do weryfikacji pierwszego kosztorysu oraz w dniu 2 sierpnia 2024 roku sporządzony został drugi kosztorys naprawy pojazdu poszkodowanego K. G. w ramach, którego wartość szkody wyceniono na kwotę 11 415,85 zł. (kosztorys – płyta CD k. 72)

W dniu 14 sierpnia 2024 roku wydana została decyzja o przyznaniu odszkodowania za szkodę powstałą w pojeździe poszkodowanego marki K. (...) nr rej. (...) w wysokości 11 415,85 zł. W ramach widomości SMS z dnia 20 sierpnia 2024 roku poinformowano o wypłacie odszkodowania. (decyzja, wiadomość – płyta CD k. 72)

Również w późniejszym okresie, za pomocą wiadomości e-mail z dnia 27 sierpnia 2024 roku powód poinformował pozwanego, że poszkodowany nadal korzysta z pojazdu zastępczego wynajętego mu przez powoda, a parametry najmu takie jak stawka dobowa najmu, rodzaj pojazdu zastępczego i warunki na jakich pojazd został wynajęty pozostają bez zmian. Wskazał, iż po zapoznaniu się z przesłanymi przez ubezpieczyciela dokumentami regulującymi zasady najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem współpracujących wypożyczalni poszkodowany w dniu 30.07.2024 oświadczył, iż nie akceptuje tych warunków wyraźnie określając z jakimi punktami i zapisami się nie zgadza i/lub jakie stoją w sprzeczności z jego prawem do korzystania z pojazdu zastępczego w sposób dokładnie taki sam w jaki korzystałby z własnego pojazdu, gdyby szkoda nie wystąpiła (skan dokumentu przesłano w załączeniu). Powód zwrócił się z prośbą do pozwanego o udzielenie informacji, czy po zapoznaniu się ze stanowiskiem poszkodowanego wyrażonym w oświadczeniu z dnia 30.07.2024 roku pozwany jest w stanie zaproponować poszkodowanemu najem pojazdu na warunkach lepszych lub tożsamych z tymi, które zagwarantował powód informując, że w przeciwnym razie poszkodowany nadal będzie korzystał z pojazdu zastępczego wynajętego mu przez powoda. Poinformowano, że poszkodowany nadal zgłasza potrzebę najmu pojazdu zastępczego i wyraża wolę najmu tego pojazdu za pośrednictwem ubezpieczyciela pod warunkiem uzyskania lepszych lub co najmniej równoważnych warunków uzyskanych w firmie (...). Mając na uwadze ciążący na poszkodowanym ustawowy obowiązek minimalizowania rozmiarów szkody poproszono pozwanego o: potwierdzenie gotowości do podstawienia pojazdu zastępczego: miejsce podstawienia: JEDYNKA T. P., B. 79C, (...)-(...) K., data podstawienia: 29.08.2024 r., godzina podstawienia: 11:30 - 12:00, informacje na temat proponowanego pojazdu: marka, model, rok prod., rodzaj paliwa, rodzaj skrzyni i dokumenty, które poszkodowany będzie musiał podpisać w dniu odbioru pojazdu.

W związku z brakiem reakcji pozwanego na powyższe pismo, powód za pomocą wiadomości e-mail z dnia 29 sierpnia 2024 roku poinformował pozwanego, że w związku z brakiem otrzymania przez poszkodowanego pojazdu zastępczego pomimo oczekiwania ustanowionego pełnomocnika w wyznaczonym miejscu i czasie, poszkodowany będzie nadal korzystał z pojazdu zastępczego wynajętego w naszej firmie powoda. Jednocześnie wskazano, iż w związku z brakiem reakcji, najem pojazdu zastępczego będzie trwał nieprzerwanie do momentu rozpoczęcia najmu za pośrednictwem ubezpieczyciela (prosimy o podstawienie pojazdu zastępczego) lub do czasu zakończenia likwidacji przedmiotowej szkody. Ponadto wskazano, iż powód jest gotowy zakończyć najem dla poszkodowanego natychmiast w momencie odbioru przez niego pojazdu zastępczego udostępnionego mu za pośrednictwem ubezpieczyciela. Jednocześnie poproszono o potwierdzenie podstawienia pojazdu zastępczego najpóźniej 24 godziny przed planowanym podstawieniem ze względu na potrzeby poszkodowanego. Wiadomość została pozostawiona bez odpowiedzi ze strony pozwanego. (wiadomości: e-mail z 27.08.2024 r. k. 18, e-mail z 29.08.2024 r. k. 19)

Najem pojazdu zastępczego rozpoczął się od dnia szkody a zakończył się po odebraniu przez poszkodowanego auta z serwisu naprawczego. Naprawa przedłużała się z uwagi na obiekcje co do kosztorysu oraz oczekiwanie na części. Poszkodowany sam dzwonił do serwisu dwa razy, żeby upewnić się czy naprawa w danym czasie jeszcze trwała oraz otrzymał potwierdzenie, że faktycznie tak długo trwa. (zeznania świadka k. 65-66; nagranie płyta CD k. 49 i k. 72)

W dniu 28 sierpnia 2024 roku przez PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLOWO USŁUGOWE , (...)" _ ZBIGNIEW KRYSlAK została wystawiona faktura VAT za przeprowadzoną naprawę pojazdu poszkodowanego na kwotę 11 365,30 zł. (faktura – płyta CD k. 72)

W dniu 30 sierpnia 2024 roku powód T. P. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Jedynka T. P. z siedzibą w B. wystawił fakturę VAT nr (...) z terminem płatności 6 września 2024 roku na łączną kwotę 18 800,55 zł brutto, która obejmowała:

- najem pojazdu od 24.07.2024 roku do 02.09.2024 roku: 11 377,50 zł brutto (37x 307,50 zł brutto),

- holowanie uszkodzonego pojazdu na parking strzeżony: 513,65 zł brutto (dojazd do poszkodowanego przy stawce 5,80 zł netto x 34,8 km, przewóz samochodu na parking strzeżonym przy stawce 6,20 zł netto x 34,8 km)

- usługa parkingowa parking strzeżony od 24.07.2024 roku do 28.07.2024 roku: 246,00 zł brutto (5 dni x 40 zł netto),

- holowanie uszkodzonego pojazdu z parkingu strzeżonego do (...) K. w T.: 5 608,80 zł brutto (przewóz samochodu: 355 km x 6,20 zł netto, powrót do bazy: 355 km x 5,80 zł netto, czynności załadunkowe 150 zł netto oraz czynności wyładunkowe 150 zł netto)

- odbiór pojazdu poza siedzibą: 1 054,00 zł brutto (czas podróży 11h, wysokość diety 22,50 zł, przejazd samochodem osobowym pow. 900 cm³- 834,90 zł netto)

(faktura VAT nr (...) k. 10a, formularze usług pomocy drogowej k. 29, 29a, kalkulator krajowej podróży służbowej k. 30, trasa k. 31-32)

W dniu 2 września 2024 roku poszkodowany K. G. zawarł z powodem T. P. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą Jedynka T. P. z siedzibą w B. umowę cesji wierzytelności obejmującą prawo do zwrotu kosztów z tytułu holowania oraz parkingu uszkodzonego auta oraz najmu auta zastępczego marki A. (...) przysługującego cedentowi w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 24 lipca 2024 roku likwidowaną przez Towarzystwo (...) S.A. jako ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy w/w szkody pod numerem (...)-01, wynikającą z umowy najmu auta zastępczego z dnia 24 lipca 2024 roku oraz faktury OC (...). (umowa cesji wierzytelności k. 10)

W związku z powyższym, pismem z dnia 2 września 2024 roku powód wezwał pozwanego do wypłaty odszkodowania w kwocie 18 800,55 zł zgodnie z fakturą VAT nr (...). (wezwanie do zapłaty k. 20)

W dniu 4 września pracownik pozwanego skierował do warsztatu naprawczego wiadomość z zapytaniem o informację na kiedy jest planowane zakończenie naprawy pojazdu K. (...) ( (...)) wskazując, że klient korzysta z pojazdu zastępczego w szkodzie a ubezpieczyciel musi mieć informację do kiedy ma przedłużyć najem. W odpowiedzi przesłana została faktura za naprawę pojazdu. (widomości e-mail - płyta CD k. 72)

Decyzją z dnia 11 września 2024 roku pozwany Towarzystwo (...) S.A. przyznał odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego, holowanie oraz parking w łącznej kwocie 6 205 zł brutto. W ramach uzasadnienia decyzji wskazano, że kwotę za najem pojazdu zastępczego obliczono poprzez przemnożenie 15 dni najmu przez stawkę dobową najmu w kwocie 91,00 zł brutto, co daje kwotę 1 365,00 zł brutto. Zdaniem ubezpieczyciela okres najmu pojazdu zastępczego obejmował: zgłoszenie szkody: 24 lipca 2024 roku, weryfikację kosztorysu: 31 lipca 2024 roku, technologiczny czas naprawy: 3 dni, oczekiwanie na części: 2 dni (od 1 sierpnia 2024 roku do 2 sierpnia 2024 roku), dni organizacyjne: 1 dzień (8 sierpnia 2024 roku), dni wolne od pracy: 4 dni (27-28 lipca i 5-6 sierpnia 2024 roku) – co daje łącznie 15 dni. Pełny okres najmu uznano za niezasadny. Odmówiono zwrotu kosztów za odbiór pojazdu zastępczego od poszkodowanego w kwocie 1 054,60 zł brutto wskazując, iż poszkodowany powinien wynająć pojazd zastępczy w wypożyczalni ogólnopolskiej umożliwiającej zwrot pojazdu zastępczego w okolicy miejsca zamieszkania poszkodowanego.

Ponadto wskazano, iż uznano koszty:

- holowania z miejsca zdarzenia na parking strzeżony w kwocie 420,00 zł brutto (70 km x 6 zł),

- holowania z parkingu do warsztatu w kwocie 4 260,00 zł brutto (710 km x 6 zł).

Jeśli chodzi o koszty parkowania to uznano 4 dni parkowania przy stawce dobowej 40,00 zł brutto, co daje łącznie 160,00 zł brutto, nie uznając stawki za dobę parkowania wskazanej w fakturze, gdyż zdaniem ubezpieczyciela odbiegała od cen występujących na runku lokalnym.

(pismo z 2.09.2024 r. k. 20, decyzja z 11.09.2024 r. k. 22)

Mając na uwadze w/w stanowisko pozwanego, powód pismem z dnia 13 września 2024 roku wezwał go do zapłaty zaległej kwoty w wysokości 12 595,55 zł wynikającej z kosztów wskazanych w ramach faktury VAT nr (...), w terminie 7 dni od otrzymania wezwania wskazując, że kwota ta jest różnicą miedzy wypłaconym odszkodowaniem w kwocie 6 205zł a kwotą z faktury, tj. 18.800,55 zł.

Pismem z dnia 14 października 2024 roku pozwany poinformował powoda, iż nie uznaje reklamacji z 13 września 2024 roku podając, iż decyzja z 11 września 2024 roku jest prawidłowa. W treści uzasadnienia wskazał, iż w aktualnym piśmie odwoławczym jak i w dokumentacji z przesłanym roszczeniem powód przedstawił uzasadnienie 37 dniowego wynajmu, brak jest haromonogramu poszczególnych wydarzeń, które ewentualnie potwierdzałyby zasadność roszczenia. Odnosząc się do kwestii stawki najmu pozwany stanął na stanowisku, iż nie akceptuje jej w pełnej wysokości. Zakład po otrzymaniu informacji o potrzebie najmu poinformował pojazdu zastępczego poinformował o możliwości skorzystania z usług firmy współpracującej z ubezpieczycielem z jednoczesnym wskazaniem akceptowanych stawek najmu. Poszkodowany natomiast zdecydował się na skorzystanie z innej – droższej oferty. W dalszej części uzasadnienia ubezpieczyciel wskazuje, że w niniejszej szkodzie holowanie dotyczyło pojazdu, którego uszkodzenia nie wymagały używania specjalistycznego sprzętu. (...) posiadało wszystkie koła, które się obracały jak również nie było potrzeby wyciągania pojazdu z rowu. Analiza stawek stosowanych przez inne podmioty potwierdza zdaniem ubezpieczyciela, że zastosowana w niniejszej szkodzie stawka jest wyższa niż stawka rynkowa.

(wezwanie do zapłaty k. 21, pismo z 14.10.2024 r. k. 23)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie załączonych do akt sprawy dokumentów, w tym związanych z udzielaną ochroną ubezpieczeniową oraz przebiegiem likwidacji szkody, jak również zeznań świadka K. G., przy czym tak zebrany materiał dowodowy nie był przedmiotem zastrzeżeń żadnej ze stron w toku procesu.

Sąd uznał za w pełni wiarygodne dokumenty dołączone do akt sprawy, ich prawdziwość i autentyczność nie była kwestionowana przez strony. W odniesieniu do faktur VAT wystawionych przez firmę powoda Sąd zaliczył ją w poczet materiału dowodowego jako potwierdzenie faktu, że takiej treści faktury zostały wystawione i że usługi w niej wskazane zostały zrealizowane. Faktura w połączeniu ze wszystkimi przedstawionymi przez stronę powodową dokumentami oraz całokształtem poczynionych ustaleń faktycznych w toku postępowania, dowodziły zasadności dochodzenia od pozwanego wskazanej w niej kwoty na, którą składały się usługi wykonane przez powoda w związku z powstałą szkodą. Zasadność refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego, kosztów holowania czy też kosztów przechowywania uszkodzonych pojazdów na strzeżonym parkingu oraz zwrotu kosztów związanych z odbiorem pojazdu została potwierdzona szeregiem dowodów.

Sąd dał wiarę dowodom w postaci dokumentów znajdujących się w aktach postępowania likwidacyjnego szkody powstałej po stronie poszkodowanego K. G.. Na podstawie tych dokumentów Sąd ustalił datę i okoliczności powstania i zgłoszenia szkody przez poszkodowanego, treść korespondencji e-mail wymienianej pomiędzy ubezpieczycielem a powodem reprezentującym poszkodowanego oraz wysokość przyznanego przez pozwanego odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego, holowania i przechowywania uszkodzonych pojazdów na parkingu powoda. Powyższe dokumenty nie były kwestionowane przez żadną ze stron pod względem ich autentyczności i wiarygodności.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka K. G., bowiem pozostawały one w zgodzie z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Świadek potwierdził okoliczności zaistniałe z jego udziałem zdarzenia drogowego, zawarcia z powodem umowy najmu pojazdu zastępczego oraz wykonania przez powoda usług holowania, parkowania uszkodzonego pojazdów i odbioru pojazdu wynajętego. Brak było podstaw do kwestionowania zeznań świadka.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Na wstępie należy podkreślić, że na żadnym etapie postępowania nie była negowana zasada odpowiedzialności strony pozwanej, która opiera się o treść art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 822 § 4 k.c. Nadto pozwany wypłacił na rzecz poszkodowanego w toku postępowania likwidacyjnego kwotę 6 205 złotych, co winno zostać ocenione w kontekście art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Jak wynika z art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych regulują przepisy ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2023 r., poz. 2500 ze zm., dalej jako ustawa). Zgodnie z art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 w/w ustawy z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenia mienia, a odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Ustalenie odszkodowania z ubezpieczenia OC następuje według ogólnych zasad, określonych w art. 361 – 363 k.c., z tym jedynie zastrzeżeniem, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest tylko do świadczenia pieniężnego, ograniczonego do wysokości, ustalonej w umowie, sumy gwarancyjnej (art. 822 § 1 k.c. i art. 36 ust. 1 ustawy). Ubezpieczeniem tym jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 ustawy).

Odpowiedzialność sprawcy kolizji drogowej, w następstwie której doszło do rozpatrywanej szkody wynika natomiast z art. 415 k.c. w związku z art. 436 § 2 k.c.

W uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012, Nr 3, poz. 28, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego, niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. W uzasadnieniu uchwały wskazano, że nie wszystkie wydatki, pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym, mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i art. 826 § 1 k.c.). Na dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, nienadających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Za celowe i ekonomicznie uzasadnione mogą być – co do zasady – uznane wydatki poniesione na najęcie pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony i na czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu.

Jednocześnie w aktualnym orzecznictwie Sądu Najwyższego, podzielanym przez Sąd Rejonowy podkreśla się, iż: „zaciągnięcie przez poszkodowanego zobowiązania do zapłaty czynszu najmu pojazdu zastępczego stanowi szkodę w rozumieniu art. 361 § 2 KC pozostającą w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym” (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2020 r., sygn. akt III CZP 63/19, opubl. Monitor Prawniczy 2020 nr 7, str. 339). W realiach niniejszej sprawy – w ocenie Sądu – powód wykazał, koszty najmu pojazdu zastępczego, jak i wykazał ich wysokość, przedkładając szereg dokumentów z tym związanych, w tym umowę najmu oraz fakturę VAT. W ocenie Sądu przytoczone wyżej orzeczenia znajdują w pełni zastosowanie również do poniesionych przez poszkodowanego kosztów holowania uszkodzonego w wyniku kolizji pojazdu oraz koszty związane z zabezpieczeniem pojazdu na parkingu strzeżonym jak i kosztu odbioru pojazdu wynajętego – jako pozostające w ścisłym związku z przedmiotową szkodą.

W niniejszym postępowaniu powód domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego kwoty łącznej 12 595,55 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, na która to kwota stanowiła różnicę pomiędzy odszkodowaniem jakie zostało wypłacone przez pozwanego a wartością kosztów wynikających z faktury VAT 18 800,55 zł obejmujących:

- najem pojazdu od 24.07.2024 r. do 02.09.2024 r.: 11 377,50 zł brutto,

- holowanie uszkodzonego pojazdu na parking strzeżony: 513,65 zł brutto,

- usługa parkingowa parking strzeżony od 24.07.2024 r. do 28.07.2024 r.: 246,00 zł brutto,

- holowanie uszkodzonego pojazdu do (...) K. w T.: 5 608,80 zł

brutto,

- odbiór pojazdu poza siedzibą: 1 054,00 zł brutto.

Poza sporem pozostawała legitymacja czynna powoda do wystąpienia z roszczeniami opisanymi w pozwie, wykazana za pomocą przedłożonej do akt umowy cesji wierzytelności (art. 509 k.c.) jak również sama odpowiedzialność pozwanego co do zasady. W przedmiotowej sprawie bezspornym było również, że w dniu 24 lipca 2024 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ należący do poszkodowanego K. G. pojazd marki K. (...) o nr rej. (...). Nie było sporu również i co do tego, że w związku z zawartą umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych ze sprawcą kolizji, pozwany ponosi odpowiedzialność za szkodę powstałą w majątku poszkodowanego, a na skutek przelewu wierzytelności – w majątku powoda. Osią sporu na gruncie niniejszej sprawy była ostatecznie wysokość należnego w związku z przedmiotową szkodą odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego, kosztów holowania na parking strzeżony, usługi parkingowej, kosztów holowania pojazdu do warsztatu wskazanego przez klienta oraz odbioru pojazdu poza siedzibą. Pozwany zarzucił, że niecelowa i ekonomicznie nieuzasadnione było wynajęcie pojazdu według stawki wyższej niż zaproponowana przez ubezpieczyciela a poszkodowany przyczynił się do zwiększenia szkody poprzez niczym nieuzasadnioną odmowę wynajęcia pojazdu zastępczego u pozwanego mimo złożonej propozycji. Okres najmu pojazdu zastępczego również był przedmiotem sporu w niniejszym postępowaniu bowiem pozwany wskazał, iż 37 dni najmu nie mieści się w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą.

Zdaniem ubezpieczyciela okres najmu pojazdu zastępczego obejmował:

- zgłoszenie szkody: 24 lipca 2024 roku,

- weryfikację kosztorysu: 31 lipca 2024 roku,

- technologiczny czas naprawy: 3 dni,

- oczekiwanie na części: 2 dni (od 1 sierpnia 2024 roku do 2 sierpnia 2024 roku),

- dni organizacyjne: 1 dzień (8 sierpnia 2024 roku),

- dni wolne od pracy: 4 dni (27-28 lipca i 5-6 sierpnia 2024 roku)

– co daje łącznie 15 dni.

Przedmiotem sporu była również wysokość stawki za holowanie pojazdu oraz czas przebywania pojazdu na parkingu strzeżonym, w tym stawka dobowa parkowania wskazana przez powoda. Pozwany w tym zakresie powołał się m.in. na okoliczność, że stawki zastosowane przez powoda odbiegają od tych występujących na rynku lokalnym.

Ostatecznie pozwany zweryfikował dochodzone przez powoda koszty powstałe w związku ze szkodą uznając za zgodne z występującymi na rynku lokalnym stawki za poszczególne czynności, w tym:

- holowania z miejsca zdarzenia na parking strzeżony w kwocie 420,00 zł brutto (70 km x 6 zł),

- holowania z parkingu do warsztatu w kwocie 4 260,00 zł brutto (710 km x 6 zł).

- parkowania 4 dni parkowania przy stawce dobowej 40,00 zł brutto, co daje łącznie 160,00 zł brutto, nie uznając stawki za dobę parkowania wskazanej w fakturze, gdyż zdaniem ubezpieczyciela odbiegała od cen występujących na runku lokalnym.

Odmówiono również zwrotu kosztów za odbiór pojazdu zastępczego od poszkodowanego w kwocie 1 054,60 zł brutto wskazując, iż poszkodowany powinien wynająć pojazd zastępczy w wypożyczalni ogólnopolskiej umożliwiającej zwrot pojazdu zastępczego w okolicy miejsca zamieszkania poszkodowanego.

Zarzuty pozwanego okazały się niezasadne.

Sąd zważył, że prawo poszkodowanego do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego za czas, w którym pozbawiony jest on możliwości korzystania z pojazdu uszkodzonego nie budzi wątpliwości w doktrynie ani w orzecznictwie. Zwłaszcza, że pojazd ten służył poszkodowanemu w niniejszej sprawie do wykonywania czynności życia codziennego. Ponadto co zasługuje na podkreślenie w ramach ustalonego stanu faktycznego, zdarzenie drogowe miało miejsce podczas urlopu poszkodowanego spędzanego wraz z dziećmi w znacznej odległości od miejsca zamieszkania. Brak możliwości korzystania z pojazdu i konieczność najmu samochodu zastępczego spowodowała wymierny uszczerbek w majątku poszkodowanego. Szkoda polegająca na poniesieniu wydatków na najem pojazdu zastępczego obejmuje wydatki na najem pojazdu przez okres konieczny i niezbędny do przywrócenia pojazdu uszkodzonego do stanu sprzed kolizji.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawała sama zasadność korzystania z pojazdu zastępczego.

Przechodząc do rozważań w tym zakresie, w ocenie Sądu, pozwany nie wykazał aby przedstawił poszkodowanemu realną propozycję najmu pojazdu zastępczego tym bardziej aby poszkodowany tę ofertę bezpodstawnie odrzucił. Poszkodowany natychmiast po zaistnieniu zdarzenia, sam zatelefonował do pozwanego celem zgłoszenia szkody. Świadek (poszkodowany) zeznając wyjaśnił w jaki sposób odbywał się kontakt z pozwanym. Z zeznań tych wynika, że pozwany nie przedstawił mu propozycji najmu pojazdu zastępczego a jedynie poinformował o możliwości najmu pojazdu, nie wdając się w szczegóły oraz wskazując, iż z uwagi na miejsce zdarzenia skontaktuje się w tej sprawie później z poszkodowanym, podczas samej rozmowy nie było informacji o akceptowanych przez pozwanego stawkach za wynajem auta zastępczego. Z uwagi na okoliczność, ze zdarzenia miało miejsce w górach pojawił się problem z szybką reakcją ze strony ubezpieczyciela. Jednocześnie w ramach rozmowy przekazano informację, iż poszkodowanemu nie należy się laweta w związku z czym musi sam sobie ją zorganizować we własnym zakresie. Również treść przesłanego przez ubezpieczyciela pisma w dniu szkody za pomocą poczty elektronicznej potwierdza wbrew twierdzeniom pozwanego, że pozwany nie przedstawił poszkodowanemu propozycji najmu pojazdu, a wręcz odsyłał go do swojej infolinii. Ponadto zważyć należy, iż w ramach, wskazanego pisma ubezpieczyciel poinformował, iż w przypadku gdy poszkodowany zgłosił już potrzebę najmu pojazdu to pracownik ubezpieczyciela sam skontaktuje się z poszkodowanym. Wiadomość ograniczała się jedynie do tych informacji oraz do informacji o akceptowanej przez ubezpieczyciela stawce za najem w wysokości 91 zł. Zarówno podczas rozmowy telefonicznej jak i w ramach wskazanego pisma, nie podane zostały warunki na jakich pozwany może zorganizować poszkodowanemu najem pojazdu zastępczego. Brak w tym zakresie również możliwości rozważenia wskazanej stawki, do czego ona się odnosiła, jakich parametrów najmu dotyczyła, czy była uniwersalna, których wypożyczalni dotyczyła, czy była zmienna czy stała.

Co istotne poszkodowany w ramach rozmowy telefonicznej poinformował wprost pracownika pozwanego, iż pojazd jest mu niezbędny natychmiast z uwagi na okoliczność, że wypadek ma miejsce na wyjeździe w znacznej odległości poza jego miejscem zamieszkania, gdzie obydwa urlop wraz z dziećmi. Przedmiotowa informacja powinna po stronie ubezpieczyciela wymorzyć natychmiastową reakcję z uwagi na fakt, iż w tak zakreślonym stanie faktycznym poszkodowany nie mógł oczekiwać nie wiadomo ile czasu, aż ubezpieczyciel taki pojazd zorganizuje oraz dochowa wszystkich formalności.

Pomimo jasnej informacji o niezwykle ważnej natychmiastowej potrzebie pojazdu zastępczego, strona pozwana nie wykazała się jakąkolwiek inicjatywą aby podjąć czynności mające na celu organizację pojazdu w tak pilnej sytuacji. Wręcz przeciwnie prośba wręcz została zignorowana, gdyż ze strony ubezpieczyciela nie pojawiła się żadna próba kontaktu z poszkodowanym w tym zakresie mimo informacji wskazanej wprost w ramach rozmowy oraz w ramach treści wiadomości o tym, że pracownik sam skontaktuje się z poszkodowanym. Kontaktu z inicjatywny pozwanego nie było.

Pozwany ograniczył się jedynie do powiadomienia poszkodowanego o możliwości organizacji takiego najmu przez podmioty z nim współpracujące, jednak również nie wykazał, że w powyższym okresie, w tym wypadku taki najem był realnie możliwy do zorganizowania. A okoliczności sprawy, w tym prośba o natychmiastową reakcję oraz informacja o utrudnieniu z uwagi na miejsce gdzie poszkodowany się znajduje, nie może być postrzegana jako wywiązanie się przez ubezpieczyciela ze swoich obowiązków w należyty sposób. Wbrew temu na co powołuje się strona pozwana.

Podkreślić ponownie należy, iż z treści wyżej powołanej wiadomości e-mail nie wynikały żadne konkretne warunki najmu, a jedynie umieszczono jedno zdanie, że maksymalna stawka dobowa za najem pojazdu akceptowana przez powoda to wartość 91 zł. Zdaniem Sądu, wskazanej informacji nie można traktować jako przedstawienia szczegółowych warunków oferty najmu pojazdu zastępczego. Powód natomiast złożył poszkodowanemu konkretną ofertę wynajęcia pojazdu zastępczego, na podstawie, której strony zawarły umowy najmu pojazdu zastępczego w dniu 24 lipca 2024 roku, obejmujący cały okres likwidacji szkody. Oferta najmu pojazdu oraz organizacja najmu pojazdu była natychmiastowa, zaraz po telefonicznym zgłoszeniu do powoda prośby o lawetę. Najem pojazdu został zorganizowany od razu wraz z usługą odebrania pojazdu z miejsca zdarzenia za pomocą lawety i przewiezienie pojazdu na parking strzeżonym w ramach firmy powoda. Na skutek informacji o potrzebie pojazdu zastępczego w odpowiedzi na zapytanie ze strony firmy powoda, pojazd został poszkodowanemu zorganizowany od ręki. Firma powoda zorganizowała w sposób kompleksowy wszystkie niezbędne czynności związane powstałą szkodą - najmem pojazdu, holowanie wraz usługą parkingu strzeżonego oraz holowanie pojazdu do warsztatu naprawczego,. Sam poszkodowany wskazał, że był bardzo zadowolony z usług powoda, gdyż pracownik powoda pomógł w załatwianiu wszystkich formalności.

Wskazać należy, iż strona pozwana na żadnym etapie postępowania sama nie wykazała się inicjatywą pomocy poszkodowanemu oraz zorganizowania przedmiotowego pojazdu zastępczego. Prośba poszkodowanego została wręcz zignorowana przez ubezpieczyciela mimo sytuacji, która wymagała natychmiastowej reakcji ze strony ubezpieczyciela. Pozwany dopiero na skutek wiadomości e-mail ze strony powodowej z informacją, iż poszkodowany wynajmuje pojazd zastępczy przekazała szczątkową informację, iż propozycja najmu została do poszkodowanego już skierowana tj. pracownik powoływał się w tym zakresie na wiadomość e-mail z dnia szkody gdzie poinformowano jedynie o akceptowanej stawce najmu wysokości 91 zł. W dalszej kolejności ograniczyła się do przesłania regulaminów wypożyczalni bez odniesienia się do warunków zaproponowanych przez powoda oraz szczegółowo opisanych w ramach przesłanej do ubezpieczyciela wiadomości.

Mimo obszernej widomości skierowanej do pozwanego obejmującej w swej treści opisane warunki, na których zależało poszkodowanemu oraz, które to warunki zostały zapewnione przez powoda oraz prośby o informację, czy pozwany jest w stanie zapewnić pojazd na takich samych lub lepszych zasadach, wraz z informacją o możliwości podstawienia tego pojazdu poszkodowanemu na wskazany adres i powiadomienia o terminie tego podstawienia – pozwany ograniczył się do przeslania regulaminów wypożyczalni, bez podjęcia rozmów, negocjacji czy udzielania informacji o dostępności skonkretyzowanego pojazdu, który istnieje w ofercie, z informacjami co do wszelkich ukrytych kosztów, czasie realizacji czy oczekiwania na pojazd.

W tym zakresie, mimo prośby skierowanej do pozwanego, po nadesłaniu regulaminów firm poszkodowany musiał sam zweryfikować ofertę powoda zestawiając ją z regulaminami. Ostatecznie poszkodowany zapoznając się z opisanym jedynie w ramach regulaminu warunkami najmu pojazdu przesłanych przez pozwanego porównał je z warunkami najmu oferowanego przez firmę powoda oraz mając pewność, że najem ten nie będzie równie korzystny jak w przypadku oferty powoda, ostatecznie zdecydował się na kontynuację najmu u powoda. W ramach umowy zawartej z powodem spełnione zostały wszystkich wymagania stawiane w ramach umowy najmu przez poszkodowanego wskazane w ramach oświadczenia. Ponadto oferta powoda jawiła się jako korzystniejsza z uwagi na brak jakichkolwiek ograniczeń i kosztów związanych z najmem m.in. brak ukrytych kosztów i opłat, zapewnienie pojazdu zastępczego na pełen czas likwidacji szkody, braku limitu kilometrów, brak udziału własnego przy szkodzie z własnej winy, brak obowiązku wpłaty kaucji, możliwość poruszania się poza granicami Rp i UE, poruszania się pojazdem przez osoby trzecie bez uprzedniej zgody po stronie ubezpieczyciela (k.13). Żaden z regulaminów nie wskazywał na zasady najmu, które spełniały by wszystkie wymogi określone w ramach oświadczenia powoda oraz nie wskazywał na ofertę o porównywalnych parametrach.

Jednocześnie w ramach korespondencji wymienianej pomiędzy powodem a pozwanym, powód wskazał jednoznacznie, iż poszkodowany będzie korzystał z pojazdu zastępczego wynajętego w powodowej firmie, dopóki ubezpieczyciel nie zorganizuje najmu pojazdu zastępczego na warunkach tożsamych lub korzystniejszych od tej wynegocjowanej i uzgodnionej z powodem. Uzgodnione warunki natomiast zostały przesłane do ubezpieczyciela. W ramach wiadomości kierowanych do pozwanego, powód zwracał się również z prośbą o podstawienie auta zastępczego w wyznaczonej dacie, bądź poinformowanie powoda o przewidywanej możliwej dacie podstawienia. Wiadomości te zostały bez odpowiedzi ze strony ubezpieczyciela. Ponadto wiadomości o podobnej treści skierowane zostały również powtórnie do strony pozwanej w okolicach końca sierpnia 2024 roku, w ramach których powód ponawiał prośby o udzielenie informacji o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego na identycznych bądź korzystniejszych warunkach oraz podstawienia auta we wskazanej dacie, pod rygorem dalszego kontynuowania najmu u strony powodowej. Kolejne wiadomości również pozostawione zostały bez odzewy ze strony ubezpieczyciela.

Nadto, zwrócić należy uwagę, iż powód wskazywał na akceptowaną stawkę za najem pojazdu zastępczego w jednej wysokości tj. 91 zł, natomiast regulaminy i dokumenty, które zostały wskazane w ramach wiadomości e-mail nie zawierały informacji odnośnie stosowanych stawek najmu pojazdu zastępczego. Brak informacji czy gwarantowały najmu pojazdu zastępczego po tej samej stawce uznanej przez pozwanego i czy gwarantowałyby go przez cały niezbędny okres, gdyż w ramach niektórych regulaminów istniał zapis o konieczności pokrycia kosztów najmu po upływie wskazanego okresu. Ponieważ okres najmu bezpośrednio po zaistnieniu kolizji oraz w momencie udostępnienia poszkodowanym pojazdu zastępczego przez powoda, jak i kwalifikacja szkody pozostawały w tamtym momencie niesprecyzowane, mogłoby się okazać, że po upływie okresu najmu uznanego przez pozwanego poszkodowany pozostałby bez pojazdu zastępczego lub zostałby obciążony kosztami najmu.

Nadto, Sąd zważył, że w toku niniejszego postępowania pozwany nie wykazał żadnym dowodem, że organizacja najmu pojazdu zastępczego dla poszkodowanego po stawkach 91 zł była realnie możliwa do wykonania, tj. że podmioty współpracujące z nim dysponowały samochodami o klasie zbliżonej do pojazdu uszkodzonego i były w stanie wynająć go na warunkach nierodzących po stronie poszkodowanych ograniczeń czy obciążeń. Tym bardziej, iż informacja o akceptowanej stawce ograniczała się do jednego zdania w ramach przesłanej widomości e-mail.

Z tego względu, w ocenie Sądu, nie ma podstaw do stawiania poszkodowanemu ani powodowi zarzutu nielojalnego zachowania, czy przyczynienia się do zwiększenia szkody poprzez nieskorzystanie z „propozycji najmu pojazdu zastępczego zorganizowanego za pośrednictwem pozwanego”.

W ocenie Sądu, nie ma również podstaw aby można było zakwalifikować zachowanie poszkodowanego jako naruszające jego obowiązek do minimalizacji szkody, to pozwany bowiem powinien wykazać, że przedstawił poszkodowanemu identyczną lub lepszą do oferty powoda propozycje najmu pojazdu zastępczego a poszkodowany propozycję tą bezpodstawnie odrzucił. Istotne jest, że pozwany nie wykazał, iż oferty wynajmu pojazdów zastępczych we współpracujących z nim wypożyczalniach były dla poszkodowanego korzystniejsze niż oferta powoda. A zachowanie pozwanego ograniczało się jedynie do przesłania regulaminów. Należy mieć przy tym na uwadze, że stawka za najem pojazdu jest tylko jednym z elementów oferty. Dla poszkodowanego również istotne były inne okoliczności związane z najmem, które zostały zagwarantowane przez powoda i opisane w ramach wiadomości e-mail skierowanej do pozwanego, zgodnie z oświadczeniem poszkodowanego. Ponadto istotne było szybkie i sprawne załatwienie formalności. Tak więc w okolicznościach sprawy wobec braku przedstawienia poszkodowanemu choćby porównywalnej propozycji najmu pojazdu zastępczego brak było podstaw aby poszkodowany skorzystał z propozycji najmu pojazdu zastępczego przedstawionej przez pozwanego zamiast oferty powoda. Nie wykazano aby warunki na jakich poszkodowany miałby zorganizowany pojazd zastępczy w wypożyczalniach współpracujących z pozwanym były co najmniej równorzędne z ofertą powoda.

W ocenie Sądu nie ma wątpliwości, że na poszkodowanym ciąży obowiązek minimalizacji szkody ale nie musi on wykonywać tego obowiązku za wszelką cenę nawet swoim kosztem.

Jedynie dla porządku należy zaznaczyć, że co do zasady, to od wyboru poszkodowanego zależy, czy naprawienie szkody nastąpi przez przywrócenie stanu poprzedniego, czy przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej (art. 363 § 1 k.c.). Oznacza to, że podmiot odpowiedzialny za naprawę szkody nie może poszkodowanemu narzucić sposobu naprawienia szkody, a nadto, jeśli chodzi o ubezpieczyciela ponoszącego odpowiedzialność w związku z zawarciem umowy odpowiedzialności cywilnej – wyłącznym sposobem naprawienia szkody jest odszkodowanie pieniężne (art. 822 § 1 k.c., zob. uzasadnienie postanowienia składu 7 sędziów SN z dnia 20 czerwca 2012 roku, III CZP 85/11, OSNC z 2013r. nr 3 poz. 37). Prowadzi to do konstatacji, że samo zaoferowanie pojazdu zastępczego poszkodowanemu i nieskorzystanie z tej oferty przez poszkodowanego nie wyłącza odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za zapłatę odszkodowania. Nie oznacza to jednak, że takie zachowanie poszkodowanego nie ma wpływu na ustalenie wysokości odszkodowania (rozmiaru szkody). Należy bowiem zauważyć, że wedle treści przepisu art. 354 § 2 k.c. wierzyciel powinien współdziałać z dłużnikiem przy wykonaniu zobowiązania zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje – także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. Naruszenie tej zasady (zasady lojalności wierzyciela względem dłużnika) skutkuje uznaniem, że wierzyciel przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody, a w konsekwencji – zmniejszeniem obowiązku naprawienia szkody (art. 362 k.c.).

Na poszkodowanym nie ciąży przy tym obowiązek poszukiwania sprzedawców oferujących swoje usługi najtaniej. Tylko w przypadku wykazania przez zakład ubezpieczeń nielojalnego postępowania, naruszającego obowiązujące wierzyciela - na podstawie art. 354 k.c. - wymogi współpracy z dłużnikiem przy wykonywaniu zobowiązania, można wierzycielowi postawić zarzut powiększenia rozmiarów szkody poprzez wybranie oferty z cenami wyższymi niż obowiązujące na danym rynku lokalnym i zlecić stosowną weryfikację wysokości odszkodowania (vide - wyrok SN z 25.04.2002r., I CKN 1466/99).

W niniejszej sprawie nie mamy do czynienia z tego typu przypadkiem. W ocenie tut. Sądu, w realiach niniejszej sprawy nie sposób uznać, iż poszkodowany w jakikolwiek sposób przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody poprzez nieskorzystanie z oferty ubezpieczyciela.

Odnosząc się zaś do zarzutów formułowanych przez pozwanego w zakresie zasadnego okresu najmu pojazdu zastępczego wskazać należy, że analiza czynności podejmowanych w toku postępowania likwidacyjnego wykazała, że uzasadniony okres najmu należało przyjąć jako ten wskazanym przez powoda tj. od 24 lipca 2024 roku (zaistnienie szkody) do dnia 2 września 2024 roku. Przy uwzględnieniu okoliczności, że faktyczna naprawa pojazdu zakończyła się w dniu 28 sierpnia 2024 roku oraz doliczając 3 dni organizacyjne związane z wydaniem naprawionego pojazdu poszkodowanemu (w międzyczasie weekend).

Za całkowicie oderwane od ustalonego w sprawie stanu faktycznego należało uznać wyliczenia w tym zakresie wskazane przez stronę pozwaną obejmujące jedynie 15 dni, w ramach których pozwany uznał - zgłoszenie szkody: 24 lipca 2024 roku, weryfikację kosztorysu: 31 lipca 2024 roku, technologiczny czas naprawy: 3 dni, oczekiwanie na części: 2 dni (od 1 sierpnia 2024 roku do 2 sierpnia 2024 roku), dni organizacyjne: 1 dzień (8 sierpnia 2024 roku), dni wolne od pracy: 4 dni (27-28 lipca i 5-6 sierpnia 2024 roku).

Przy czym strona pozwana zdaje się pomijać niezwykle istotną okoliczność, iż w ramach postępowania likwidacyjnego sporządzone zostały dwie kalkulacje kosztów naprawy pojazdu, gdzie na skutek weryfikacji pierwszej z nich, dopiero druga, została uwzględniona przez ubezpieczyciela. W konsekwencji w dniu 30 lipca 2024 roku sporządzony został pierwszy kosztorys naprawy pojazdu. Natomiast w dniu 2 sierpnia 2024 roku sporządzony został drugi kosztorys naprawy pojazdu poszkodowanego. W dniu 14 sierpnia 2024 roku natomiast wydana została decyzja o przyznaniu odszkodowania za szkodę powstałą w pojeździe poszkodowanego marki K. (...) nr rej. (...) w wysokości 11 415,85 zł. W ramach widomości SMS z dnia 20 sierpnia 2024 roku poinformowano o wypłacie odszkodowania. Natomiast pozwany nie wiadomo z jakich przyczyn, ustalając okres niezbędny najmu pojazdu, powołuje się na weryfikację kosztorysu z dnia 31 lipca 2024 roku.

Podkreślenia wymaga również fakt, iż strona pozwana miała pełną wiedzę i świadomość do jakiego czasu trwa naprawa pojazdu, gdyż pracownik ubezpieczyciela sam zawracał się w ramach wiadomości e-mail z prośbą o udzielnie informacji do kiedy potrwa jeszcze naprawa z uwagi na konieczność wyliczenia okresu najmu pojazdu zastępczego (widomość e-mail z dnia 4 września 2024 roku). W ramach odpowiedzi uzyskał informację, iż naprawa została zakończona oraz przesłano fakturę VAT za naprawę. Fakt trwającej naprawy przez wskazany okres potwierdza również telefon wykonany przez poszkodowanego do ubezpieczyciela celem upewnienia się czy naprawa dalej ma miejsce. W ramach rozmowy pracownik pozwanego również potwierdził, że naprawa dalej ma miejsce. Tym samym w okolicznościach sprawy za bezpodstawne, niczym nieuzasadnione oraz jako oderwane od okoliczności sprawy, należało uznać zweryfikowanie długości najmu pojazdu zastępczego do 15 dni.

Poszkodowany zaraz po uzyskaniu informacji o naprawie pojazdu zwrócił pojazd najmowany oraz odebrał swój pojazd od mechanika.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego trudno szukać legitymacji dla praktyki uznającej odpowiedzialność m.in. tylko za określony czas postępowania likwidacyjnego i tylko za technologiczny czas naprawy.

Poszkodowany ma prawo wynająć, a następnie żądać zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego przez czas, w którym nie mógł korzystać z pojazdu uszkodzonego. W wypadku szkody częściowej, okresem tym jest zasadniczo czas dokonywania naprawy oraz okres poprzedzający, w którym poszkodowany nie mógł korzystać z pojazdu. W sytuacji zaistnienia szkody częściowej za właściwy okres, za który przysługuje poszkodowanemu zwrot kosztów pojazdu zastępczego należy uznać czas rzeczywistej naprawy z uwzględnieniem elementów procesu likwidacji szkody (oczekiwania na oględziny, oczekiwania na ponowne oględziny, uzgodnień poszkodowanego z ubezpieczycielem co zakresu naprawy).

Łączny okres, za który można żądać zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego można podzielić na pewne przedziały czasowe. Pierwszym z nich jest okres od dnia wypadku do dnia zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi. Zgłoszenie powinno nastąpić bez nieuzasadnionej zwłoki.

Kolejnym jest okres od chwili zgłoszenia szkody do chwili otrzymania przez poszkodowanego (lub ewentualnie upoważniony przez niego warsztat) protokołu oględzin lub kalkulacji kosztów naprawy. Długość tego okresu zależy w przeważającej mierze od ubezpieczyciela, gdyż to jego przedstawiciel przeprowadza oględziny.

Następnie mamy do czynienia z okresem uzgodnień stron odnoszący się do zakresu i kosztów naprawy. Z reguły kalkulacja kosztów naprawy podlega weryfikacji przez poszkodowanego, a w praktyce przez działający na jego rzecz warsztat samochodowy, który z reguły sporządza własny kosztorys podlegający akceptacji ubezpieczyciela. Niekiedy w takich sytuacjach konieczne jest dokonanie przez przedstawiciela ubezpieczyciela ponownych oględzin pojazdu. Należy przy tym założyć, że poszkodowany nie jest zobowiązany do wykładania z góry własnych środków finansowych na dokonanie naprawy, nie mając pewności, że otrzyma ich zwrot od ubezpieczyciela, więc oczekiwanie na jego stanowisko jest uzasadnione (wyrok Sądu Najwyższego z 26.11.2002 r., V CKN 1397/00, LEX nr 77057).

Czynnikiem wpływającym na czas naprawy rzeczywistej jest tzw. czas naprawy technologicznej, czyli idealny czas naprawy ustalony w oparciu o technologię producenta pojazdu. Rzeczywisty czas naprawy jest zawsze dłuższy od czasu technologicznego, gdyż uwzględnia różnego rodzaju czynniki związane z organizacją pracy zakładu naprawczego. Na określenie rzeczywistego czasu naprawy wpływ mają takie czynniki, jak konieczność oczekiwania na zamówione części zamienne, przerwy w pracy zakładu naprawczego wynikające np. z rozkładu dni wolnych od pracy czy też obłożenie innymi zleceniami.

Poszkodowanemu przysługuje więc zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres, od dnia jego wynajęcia w związku ze szkodą do dnia naprawy uszkodzonego pojazdu. Oczywiście, jeżeli po naprawie i odbiorze pojazdu, z uwagi na zakres uszkodzeń, konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych badań technicznych, to również czas ich przeprowadzenia mieści się w zakresie odpowiedzialności. Ograniczanie okresu, za który przysługuje refundacja kosztów najmu samochodu zastępczego poprzez oparcie metodyki kompensacji o tzw. technologiczny czas naprawy, nie tylko nie realizuje zasady pełnego odszkodowania, ale również naraża poszkodowanych na poniesienie dodatkowych wydatków, które nie wystąpiłyby, gdyby im nie została wyrządzona szkoda (uchwała z dnia 15 lutego 2019 r. Sąd Najwyższy (sygn. akt III CZP 84/18, OSNC 2020, nr 1, poz. 6.; T. Szanciło, Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 17.11.2011 r., III CZP 5/11, s. 16; T. Szanciło, Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 17.11.2011 r., III CZP 5/11, s. 16)

Mając powyższe na uwadze, uzasadnione wydaje się przyjęcie generalnego założenia, zgodnie z którym sprawca wypadku i jego ubezpieczyciel powinni ponosić odpowiedzialność za koszty najmu pojazdu zastępczego w rzeczywistym czasie, w którym poszkodowany nie mógł korzystać z uszkodzonego pojazdu, z wyjątkiem jedynie sytuacji, gdy do przedłużenia tego okresu doszło z przyczyn, za które odpowiedzialność ponosi poszkodowany. Taka sytuacja jednak nie miała miejsca w przedmiotowej sprawie. Sąd nie dostrzegł w tym zakresie żadnych okoliczności, które przemawiałyby za uznaniem przedmiotowego okresu naprawy za nadmierny bądź w sposób nieuzasadniony przedłużony.

Reasumując podkreślić należy, iż twierdzenia strony pozwanej w zakresie w jakim kwestionowany był okres naprawy pojazdu jak i wysokość dobowej stawki najmu stanowiły w swej istocie niczym nie poparte oraz gołosłowne zaprzeczenie wskazanych przez stronę powodową okoliczności mające na celu jedynie obronę swoje stanowiska. O ile pozwany nie zgadzał się czy to z wysokością stawki najmu czy też ogólnie z czasem trwania najmu, to powinien był wykazać, że stawka była zawyżona, a najem zbyt długotrwały. Pozwany w tym zakresie ograniczył się jedynie do gołosłownych twierdzeń. Ponadto pozwany, choć to na nim spoczywał ciężar dowodu, nie wykazał w powyżej wskazanym zakresie inicjatywy dowodowej stosownie do treści art. 6 k.c. Wręcz przeciwnie to powód potwierdził zasadność swoich twierdzeń wykazując faktycznie poniesione koszty.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, Sąd uznał, iż powód mógł domagać się zwrotu poniesionych przez niego kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie wynikającej z przedłożonej faktury VAT. Przy czym, w toku poszczególnych postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu jedynie kwotę w wysokości 1 365 zł. A zatem w niniejszym postępowaniu powód mógł dochodzić odszkodowania uzupełniającego w zakresie pozostałej nie uwzględnionej kwoty z tego tytułu.

Sąd uwzględnił także w całości roszczenia powoda o uzupełniające odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów holowania uszkodzonych pojazdów jak i przechowywania na strzeżonym parkingu powoda.

Jeśli chodzi o koszt holowania jak i usługi parkingu strzeżonego, zakres obowiązku naprawienia szkody również normuje art. 361 k.c. Nakłada on – co do zasady – na zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedzialność ograniczaną normalnymi następstwami działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła oraz stratami, które poszkodowany poniósł bądź (także) korzyściami, których w wyniku wyrządzenia szkody nie uzyskano. Koszt holowania jak i zabezpieczenia pojazdu na parkingu strzeżonym jest następstwem przedmiotowej szkody i jako taka również mieści się w granicach odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego. Pozwany zresztą nie kwestionował konieczności holowania jak i konieczności zabezpieczenia pojazdu na parkingu strzeżonym i wypłacił z tego tytułu odszkodowanie ograniczając zakres odszkodowania z uwagi na to, że w jego ocenie koszty holowania i dobowa stawka parkowania pojazdu, wskazane na fakturze wystawionej przez powoda są kosztami nierynkowymi.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje bez wątpliwości, że usługi holowania pojazdu jak i przyjęcia go i przechowywania na parkingu powoda zostały wykonane. Usługi te zostały uwzględnione w ramach wystawionej faktury VAT, ponadto sporządzone zostały formularze usługi pomocy drogowej z uwzględnieniem wszystkich parametrów. Usunięcie pojazdu z miejsca zdarzenia i zabezpieczenie uszkodzonego pojazdu poszkodowanego na parkingu było bezpośrednim skutkiem zdarzenia szkodzącego. Pojazd uszkodzony, który nie może być bez naprawy dopuszczony do ruchu drogowego musi być usunięty z drogi publicznej i celowe jest jego odpowiednie zabezpieczenie przed kradzieżą (np. części z pojazdu). Zatem wydatki związane z holowaniem i parkowaniem takiego pojazdu pozostają w adekwatnym związku przyczynowo-skutkowym ze zdarzeniem drogowym, będącym źródłem odpowiedzialności pozwanego.

Zważyć przy tym należy, iż poszkodowany sam na własną rękę był zmuszony dokonać czynności zorganizowania holowania przedmiotowego pojazdu na parking strzeżonym, przechowania go na parkingu strzeżonym oraz holowania pojazdu z parkingu strzeżonego do warsztatu naprawczego oddalonego o 355 km z uwagi na miejsce zdarzenia szkody. Co było konsekwencją informacji ze strony pracownika pozwanego udzielonej podczas zgłoszenia szkody, iż poszkodowanemu nie przysługuje mu tego typu usługa ze strony ubezpieczyciela i musi sam we własnym zakresie to zorganizować. Ponadto w ramach zgłoszenia szkody został poinformowany, iż koszty zostaną mu zwrócone bez jednoczesnego wskazania na jakiekolwiek ograniczenia z tego tytułu.

Pozwany w ramach weryfikacji wskazanych kosztów, bez podania jakichkolwiek uzasadnionych argumentów obniżył wskazaną przez powoda wartość poniesionych kosztów z tytułu holowania pojazdu do warsztatu naprawczego oraz drogi powrotnej, przyznając według własnego uznania kwotę 4 260 zł brutto (przy zastosowaniu stawki 6 zł brutto za km x 710 km). Powód natomiast poniósł koszty z tego tytułu na kwotę 5 608,80 zł brutto (przy zastosowaniu stawki 6,20 zł netto za przewóz samochodu oraz wartość 5,80 zł netto za powrót do bazy – przy odległości po 355 km). Ponadto uwzględnił koszt w wysokości po 150 zł netto za czynności załadunkowe oraz rozładunkowe.

W ocenie Sądu wskazane przez pozwanego stawki nie odbiegają od stawek rynkowych stosowanych w ramach rynku lokalnego oraz uwzględnienie w ramach koszty 300 zł jako czynności załadunkowych i rozładunkowych stanowi standardową usługę liczoną w ramach tego typu czynności, gdyż oscylują zazwyczaj w granicach 300-500 zł łącznie.

Identycznie ma się kwestia odnosząca się do kosztu dojazdu do poszkodowanego celem wykonania czynności holowania pojazdu z miejsca zdarzenia na parking strzeżony oraz koszt parkowania pojazdu na wskazanym parkingu. Powód umieścił powstały z tego tytułu koszt w wystawionej fakturze jako kwota 513,65 zł. Na wskazaną kwotę składały się: dojazd do poszkodowanego przy stawce 5,80 zł netto x 34,8 km, przewóz samochodu na parking strzeżonym przy stawce 6,20 zł netto x 34,8 km. Jak również w ramach przedmiotowej faktury uwzględniony został koszt parkowania uszkodzonego pojazdu na parkingu strzeżonym od dnia 24 lipca 2024 roku do dnia 28 lipca 2024 roku, w stawce 40 zł netto za dobę tj. łącznie 200 zł netto (246 zł brutto)

Pozwany natomiast zweryfikował wskazane wyżej wartość do kwoty: 420 zł brutto w zakresie holowania z miejsca zdarzenia na parking strzeżony (70 km x 6 zł brutto), bez jakiegokolwiek uzasadnienia w ramach pierwszej decyzji. Natomiast w ramach drugiej z decyzji powołał się na okoliczność, iż uszkodzenie pojazdu nie wymagało użycia specjalistycznego sprzętu, bo zdaniem ubezpieczyciela „auto posiadało wszystkie koła, które się obracały”, jak również nie było potrzeb wyciągania pojazdu z rowu a ponadto stawka była wyższa niż rynkowa.

W tym zakresie Sąd uznał uzasadnienie ubezpieczyciela w zakresie obniżenia żądanej wartości za całkowicie dowolne a nawet nie znajdujące racjonalnego wytłumaczenia. Sąd przy tym jest zdumiony na jakich podstawach ubezpieczyciel wskazał, iż brak było podstaw do użycia lawety powołując się na okoliczność, iż auto posiadało wszystkie koła. Nie wymaga wiedzy specjalistycznej okoliczność, iż fakt posiadania wszystkich kół po zderzeniu komunikacyjnym nie wyklucza konieczności zastosowania lawety oraz implikuje jednoznaczną możliwość poruszanie się pojazdu na własnych kołach. W niniejszej sprawie natomiast sam poszkodowany wskazał, iż doszło do uszkodzenia układu kierowniczego jak również, że na skutek wgniecenia koło obcierało się o jakiś element samochodu. Strona pozwana również skupiła się jedynie na niczym nie uzasadnionym przyjęciu braku rynkowości zastosowanej stawki za km.

W zakresie stawki za dobę parkowania uszkodzonego pojazdu jak i okresu parkowania z dochodzonej przez stronę powodową kwoty 246 zł brutto (40 zł netto x 5 dni od dnia 24 lipca 2024 roku do dnia 28 lipca 2024 roku), wartość ta została zredukowana przez stronę pozwaną do kwoty 160 zł (40 zł brutto x 4 dni). Z nieznanych Sądowi przyczyn pozwany nie uwzględnił 1 dnia parkowania pojazdu, natomiast w zakresie stawki dobowej za parking, ta uznana została przez pozwanego, podobnie jak stawki za wcześniejsze czynności, jako odbiegająca od ceny występującej na rynku lokalnym. Zważyć w tym miejscu należy, iż pierwsza kalkulacja została sporządzona w dniu 30 lipca 2024 roku, natomiast pojazd przebywał na parkingu strzeżonym powoda do dnia 28 lipca 2024 roku, w konsekwencji za bezpodstawne należało również uznać zredukowanie kosztów z tego tytułu przez stronę pozwaną. W ocenie Sądu brak było podstaw do negowania także przyjętego przez powoda czasookresu przechowywania pojazdu poszkodowanego na parkingu strzeżonym, tym bardziej, iż w toku postępowania likwidacyjnego pozwany nie negował zasadności przechowywania pojazdu ww. poszkodowanego. Należy wskazać – jak już wcześniej wspomniano - że tuż po zdarzeniu pojazd poszkodowanego nie był zdatny do jazdy. W związku z tym został odholowany i zabezpieczony na parkingu strzeżonym prowadzonym przez firmę powoda i pozostawał tam do momentu nawet sprzed uzyskania informacji od pozwanego w zakresie m.in. kosztorysu jego naprawy, przekazania poszkodowanemu środków z odszkodowania. A zatem pozostawienie pojazdu na parkingu strzeżonym we wskazanym przez powoda okresie uznać należało za zasadne.

Poszkodowany zamieszkuje w J. K., natomiast wypadek miał miejsce w K.. i to lokalna firma holownicza (powód) wykonała usługę holowania. Trudno oczekiwać, by poszkodowany, którego pojazd podczas wyjazdu urlopowego wraz z dziećmi został uszkodzony w takim stopniu, że nie nadaje się do dalszej jazdy, poszukiwał usług holowniczych w taki sposób, by zmniejszyć rozmiar szkody. Zanim holownik, który miałby przyjechać z okolic J., czyli z miejsca oddalonego o około 350 kilometrów dotarłby na miejsce, minęłoby bardzo dużo czasu. Na marginesie zresztą, iż wartości uwzględnione przez pozwanego nie odbiegały w wielkim zakresie od tych zastosowanych przez powoda. Usługa holowania została wykonana przez powoda, a zatem podmiot, który nie działa na rynku miejsca zamieszkania poszkodowanego, zatem średnie stawki z okolicy miejsca zamieszkania poszkodowanego nie miały znaczenia.

Zważyć należy, że pozwany natomiast nie wykazał, że koszty holowania czy parkowania pojazdu na parkingu strzeżonym naliczone przez powoda i ustalone w wystawionej fakturze były kosztami nierynkowymi. Ponadto, w ocenie sądu brak było podstaw do uznania, że poszkodowany naruszył obowiązek minimalizacji szkody (art. 362 k.c.). Poszkodowany skorzystał z usługi holowania, która była dostępna, a biorąc pod uwagę, że znajdował się w nieznanym sobie regionie, daleko od miejsca swojego zamieszkania oraz potrzebę kontynuowania podróży, wybór oferty powoda zarówno co do najmu pojazdu zastępczego, jak i usługi holowania nie spowodowało działania zwiększającego szkodę, lecz wręcz przeciwnie – minimalizowało ją. Trudno było oczekiwać od poszkodowanego, że w obliczu odebrania mu jego własnego pojazdu podczas urlopu spędzanego wraz z dziećmi, będzie poszukiwał możliwie najtańszej opcji holowania, parkowania i najmu pojazdu zastępczego. Bądź biernie oczekiwał na podjęcie działań obiecanych ze strony pozwanego. Nie ulega wątpliwości, że poszukując podmiotu, który wykona usługę holowania z miejsca zdarzenia, zwłaszcza w sytuacji, gdy pojazd poszkodowanego był unieruchomiony i nie miał on możliwości odjechania z miejsca kolizji, poszkodowany nie miał obowiązku poszukiwać najkorzystniejszej oferty. Jednocześnie zasady doświadczenia życiowego wskazują, iż usługa holowania pojazdu z miejsca kolizji drogowej, z uwagi na pilną potrzebę oraz specyficzne warunki jej wykonania zwykle jest droższa.

W podobnym tonie jak w zakresie omówionych kosztów, nie została uznana wartość kosztów odbioru pojazdu zastępczego od poszkodowanego w kwocie 1054,60 zł brutto, uwzględnionych w ramach wystawionej przez powoda faktury VAT. Przedmiotowy koszt został ustalony w ramach wyliczeń kalkulatora krajowej podroży służbowej zatem brak było podstawą do kwestionowania wartości w ten sposób wyliczonej.

Pozwany wskazał w tym zakresie, iż powód jako pełnomocnik poszkodowanego jest zobowiązany do minimalizacji kosztów a poszkodowany winien wynająć pojazd zastępczy z wypożyczalni ogólnopolskiej umożliwiającej zwrot pojazdu w okolicy miejsca zamieszkania poszkodowanego w konsekwencji nie znalazł podstaw do zwrotu kosztów za odbiór pojazdu zastępczego.

W tym zakresie powtórnie należy zwrócić uwagę, iż trudno było oczekiwać w okolicznościach zdarzenia od poszkodowanego, że w obliczu odebrania mu jego własnego pojazdu podczas urlopu spędzanego wraz z dziećmi, będzie poszukiwał możliwie najtańszej opcji najmu pojazdu zastępczego, rozpytując o koszty związane z odebraniem pojazdu oraz poszukując wypożyczalni ogólnopolskiej umożliwiającej zwrot pojazdu w okolicy miejsca zamieszkania poszkodowanego. Nie sposób również uznać aby strona pozwana była w stanie zagwarantować pojazd zastępczy bez obciążania dodatkowym kosztem podstawienia i odbioru pojazdu z uwagi na odległość pomiędzy miejscem wystąpienia szkody a miejscem zamieszkania poszkodowanego. Zwłaszcza, iż już samo szybkie zorganizowanie pojazdu zastępczego z uwagi na okoliczności zdarzenia było problematyczne dla strony pozwanej. Należy wskazać, iż zasadność dochodzenia od ubezpieczyciela kosztów związanych z podstawieniem i odbiorem pojazdu zastępczego należy ocenić indywidualnie, mając na względzie okoliczności konkretnej sprawy. W każdym bowiem przypadku powód, który dochodzi z tego tytułu skutków prawnych, powinien wykazać ich związek z zaistniałym wypadkiem (tak wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 19 września 2014 r., II Ca 746/14, LEX nr 1855473). W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie koszty odbioru pojazdu zastępczego były celowe i ekonomicznie uzasadnione przebiegiem zdarzenia szkodzącego. Pojazd zastępczy został wydany poszkodowanemu przez powoda w dniu zdarzenia, wobec braku skutecznej propozycji ze strony ubezpieczyciela oraz kontaktu w tym zakresie z poszkodowanym. Odnośnie kwestii zasadności przedmiotowego kosztu wskazać należy, iż jest on konsekwencją braku zaoferowania przez stronę powodową oferty najmu pojazdu ze strony ubezpieczyciela, która obejmowała by identyczne bądź korzystniejsze warunki najmu niż te zagwarantowane przez powoda. Tym samym to pozwany przyczynił się swoim brakiem spełnienia obowiązków ubezpieczeniowych do powstania wskazanego kosztu. Poszkodowany natomiast kontynuował urlop przy wykorzystaniu wynajętego pojazdu zastępczego. Ponadto w ramach wiadomości e-mail powód dwukrotnie zwracał się droga mailową do pozwanego z prośbą w zakresie podstawienia pojazdu celem kontynuowania najmu już z udziałem ubezpieczyciela co najmniej na takich samych warunkach jak u powoda. Ubezpieczyciel zignorował wskazaną prośbę mając wiedzę w jakiej firmie najem jest przeprowadzany. Zatem konieczność pokrycia kosztów związanych z odbiorem pojazdu zastępczego była w pełni uzasadniona. Poszkodowany nie miał obiektywnej możliwości zwrotu pojazdu zastępczego bez narażenia się na dodatkowe koszty. Jednocześnie koszt ten nie był wysoki i w ocenie Sądu pozostawał w bezpośrednim związku ze szkodą. Poszkodowany miał prawo oczekiwać, że samochód zastępczy zostanie mu udostępniony we wskazane przez niego miejsce, tak by bez zbędnych trudności mógł z niego korzystać, tak jak korzystał ze swojego uszkodzonego samochodu. A pojazd zastępczy był poszkodowanemu niezbędny już bezpośrednio po wypadku, aż do czasu naprawy. Tym samym koszty odbioru pojazdu zastępczego są wydatkami pozwalającymi na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, które nie dają się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią dla wierzyciela a obciążeniem dłużnika.

Tym samym przyjąć należało, iż strona pozwana w sposób dowolny dokonała korekty kosztów holowania i zabezpieczenia pojazdów na parkingu strzeżonym, jak również zwrotu kosztów odbioru pojazdu. Korekta ta była głównie przyczyną niczym nie uzasadnionego, nie popartego żadnym dowodem, subiektywnego przekonaniem strony pozwanej o zawyżeniu wskazanych w ramach dochodzonych kwot wartości stawek ustalonych za poszczególne czynności oraz uznania zastosowanych przez powoda stawek jako nie znajdujących poparcia na rynku lokalnym (zawyżonych).

Przypomnienia wymaga, iż w myśl art. 6 k.c., ciężar udowodnienia twierdzenia faktycznego spoczywa na tej stronie, która z tego twierdzenia wywodzi skutki prawne. Ciężar dowodu w rozumieniu cytowanego przepisu pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów, albowiem po myśli art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Reguła ta nie może być pojmowana w ten sposób, że ciąży on zawsze na powodzie, gdyż w zależności od rozstrzyganych w procesie kwestii, ciężar dowodu co do pewnych faktów będzie spoczywał na powodzie, co do innych z kolei na pozwanym ( tak SN w wyroku z 03.10.1969 r., II PR 313/69, OSNC 1970, nr 9, poz. 147).

Podkreślić jednak należy, że dowodzenie własnych twierdzeń nie jest obowiązkiem strony ani materialnoprawnym, ani procesowym, a tylko spoczywającym na niej ciężarem procesowym i w konsekwencji sąd nie może nakazać, czy zobowiązać do przeprowadzenia dowodu i tylko od woli strony zależy, jakie dowody sąd będzie prowadził. Jeżeli strona uważa, że do udowodnienia jej twierdzeń wystarczy określony dowód i dlatego nie przytacza innych dowodów, to jej błąd nie jest usprawiedliwiony, sama ponosi winę niezgłoszenia dalszych dowodów i nie może zarzucać nieuzasadnionego uniemożliwienia wykazania jej praw.

Zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie stanowiskiem rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa - zgodnie z art. 6 k.c. - na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 r., sygn. akt I CKU 45/96, postanowieniu z dnia 9 sierpnia 2001 r., sygn. akt II CKN 6/99).

Jak już wyżej wskazano zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Z kolei art. 232 k.p.c. stanowi, że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, a sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę. Cytowane przepisy są ze sobą skorelowane.

Zagadnienie ciężaru dowodu jest ściśle związane z zasadą kontradyktoryjności i inicjatywą w postępowaniu dowodowym. Zestawienie dwóch analizowanych przepisów tworzy pewien schemat, według którego powinno być prowadzone postępowanie dowodowe. To uczestnicy postępowania odpowiedzialni są za realizację obowiązku dowodowego, a sąd za przestrzeganie zasad rozkładu ciężaru dowodu.

W przedmiotowej sprawie na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia wysokości dochodzonego roszczenia, jednocześnie uznając, że ciężarowi temu powód sprostał. Załączając umowę najmu pojazdu zastępczego, oświadczenie o warunkach najmu zastępczego, oświadczenie dotyczące poinformowania o podmiocie wynajmującym pojazd zastępczy, oświadczenie dotyczące celowości wynajęcie samochodu zastępczego, oświadczenie poszkodowanego o wyborze pojazdu zastępczego, oświadczenie o informacjach przekazanych przez firmę, wydruk wiadomości e-mail powoda do pozwanego, pismo powoda z dnia 2 września 2024 roku, decyzje pozwanego, wydruki cenników firm, formularze pomocy drogowej, kalkulator krajowej podróży służbowej, pozostała korespondencja e-mail zawarta w aktach szkody obejmująca przekazanie wszelkich informacji związanych z zawartą umową najmu, prośby podstawienia pojazdu przez ubezpieczyciela oraz złożenia propozycji najmu, dwie kalkulacje naprawy pojazdu a także fakturę VAT - powód wykazał, jakie koszty na najem pojazdu zastępczego, holowanie, parking strzeżonym, odbiór pojazdu - rzeczywiście zostały poniesione. Jak również za pomocą wszystkich powołanych w ramach pism procesowych dokumentów wykazał uzasadnioną wysokość kosztów podjętych czynności, ich związek objętą postępowaniem szkodą oraz brak przyczynienia się poszkodowanego do nieuzasadnionego wzrostu poniesionych kosztów.

To na pozwanym, zaprzeczającym rynkowości stawek wynikających zarówno z umowy najmu jak i powstałych na skutek pozostałych czynności związanych z obsługą schody, ciążył ciężar wykazania, że stawki zastosowane przez powoda nie były stawkami rynkowymi w okolicznościach tak zakreślonego stanu faktycznego jak również aby, którykolwiek z kosztów uwzględnionych w ramach faktury VAT był niecelowy w okolicznościach sprawy. Samo zaprzeczenie przez pozwaną, że koszty poniesione przez powoda nie były ekonomicznie uzasadnione, bowiem zastosowana przez powoda stawka w zakresie każdej z wykonanych usług nie mieściła się w ramach stawek stosownych na rynku lokalnym nie może być uznane za wystarczające. Pozwana bowiem zobligowana treścią art. 6 k.c. winna była wykazać się inicjatywą dowodową na potwierdzenie swoich twierdzeń. Samo zaprzeczanie faktom, nie spełnia wymogu określonego w powyższym przepisie. W niniejszej sprawie natomiast strona pozwana nie przejawiła żadnej inicjatywny dowodowej w tym zakresie, opierając swoje zarzuty jedynie na taktyce kwestionowania wartości usług wykonanych przez powoda w związku z powstałą szkodą jak nieuzasadnione bądź przekraczające ceny stosowane na rynku lokalnym bądź jako nieuzasadnione w realiach szkody (wyrok wraz z uzasadnieniem Sądu Okręgowego w Łodzi z 2019-07-22 XIII Ga 1543/18). Pozwany jedynie zakwestionował wysokość stawek stosowanych przez powoda ale nie wykazał przy pomocy jakichkolwiek dowodów, że przyjęte przez powoda stawki są zawyżone.

Reasumując, odnosząc się do zarzutu pozwanego o zawyżeniu stawek za najem pojazdu, holowanie pojazdu, czynności zabezpieczenia na parkingu strzeżonym jak i zwrotu kosztów odebrania pojazdu to stwierdzić należy, że zgodnie art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Podobnie art. 232 k.p.c. stanowi, że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Jeżeli materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Należy to rozumieć w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18.01.2012 r. w sprawie I ACa 1320/11).

W tych okolicznościach, skoro powód udowodnił wysokość poniesionych kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego oraz pozostałych czynności związanych z holowaniem pojazdu, zabezpieczaniem na parkingu strzeżonym oraz zwrotu kosztów odbioru pojazdu, pozwana zaś nie przedstawiła kontrdowodu świadczącego o ich zawyżonej, nieuzasadnionej ekonomicznie wysokości, powództwo winno zostać w całości uwzględnione.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, Sąd doszedł do przekonania, iż powód mógł domagać się od pozwanego zwrotu wszystkich kosztów przedstawionych w ramach wystawionej faktury VAT w łącznej kwocie 18 800,55 zł. Przy czym pozwany w toku postępowania likwidacyjnego przyznał na rzecz powoda odszkodowanie w wysokości 6 205 zł po weryfikacji wszystkich wartości zgodnie z wyżej powołanymi wskazaniami, która ostatecznie została uznana za bezpodstawną. Powód mógł zatem dochodzić w niniejszym postępowaniu od pozwanego uzupełniającego odszkodowania w kwocie 12 595,55 zł jako uzupełnienia wartości tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego, kosztów holowania pojazdu na parking strzeżonym, usługi parkowania pojazdu na parkingu strzeżonym, holowania pojazdu do warsztatu wskazanego przez klienta oraz odbioru pojazdu poza siedzibą – o czym Sąd orzekł w punkcie I sentencji wyroku.

Odnośnie żądania przez powoda zasądzenia na jego rzecz odsetek należy wskazać, iż stosownie do treści art. 481 § 1 i 2 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.

W przedmiotowej sprawie pozwany opóźnił się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego w postaci zapłaty odszkodowania na rzecz powoda. Stosownie bowiem do treści art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o wypadku. Nadto, stosownie do treści ust. 2 tego przepisu, w przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.

Na podstawie dokumentów zawartych w aktach sprawy jak i aktach postępowania likwidacyjnego Sąd ustalił, że szkoda w zakresie poszkodowanego została zgłoszona w dniu 24 lipca 2024 roku. Termin na spełnienie świadczenia mijał w dniu 23 sierpnia 2024 roku. Jednak żądanie zapłaty w zakresie wstawionej faktury za wykonane usługi zostało określone z terminem płatności na dzień 6 września 2024 roku. W konsekwencji żądanie zasądzenia odsetek od dnia 11 września 2024 roku do dnia zapłaty uznać należało za zasadne.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął jak w punkcie 2 sentencji, na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., art. 98 § ¹ 1 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Mając na uwadze, iż powód wygrał proces w całości, kosztami procesu należało obciążyć pozwanego jako przegrywającego. Pozwany zobowiązany był zwrócić koszty procesu poniesione przez powoda. Na koszty procesu poniesione przez powoda składały się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 750 zł, wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika w kwocie 3 600 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Wynagrodzenie pełnomocnika ustalono w oparciu o § 2 pkt. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Łącznie 4 367 zł. Taką kwotę Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda z tytułu zwrotu kosztów procesu, zasądzając również na podstawie art. 98 § 1 1 k.p.c. od tej kwoty odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Asesor sądowy M. S.

Dodano: 6 listopada 2025, Opublikował(a): Dorota Dulnikiewicz
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Opocznie
Osoba, która wytworzyła informację: Asesor sądowy Martyna Suplewska
Data wytworzenia informacji: 10 lipca 2025