Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Opocznie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2021 r.

Sąd Rejonowy w Opocznie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Zofia Michałowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Krystyna Grabska

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2021 r. w Opocznie na rozprawie

sprawy z powództwa S. M.

przeciwko K. S.

o zachowek w kwocie 25.000,00 zł

1.  zasądza od pozwanego K. S. na rzecz R. S. kwotę 12.633,00 (dwanaście tysięcy sześćset trzydzieści trzy) złote z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 10 listopada 2020r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanego K. S. na rzecz powoda S. M. kwotę 3.153,58 (trzy tysiące sto pięćdziesiąt trzy 58/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 621/20

UZASADNIENIE

Powód S. M. – reprezentowany przez pełnomocnika adwokata – w pozwie z dnia 15 października 2020 r. (data nadania) wnosił o zasądzenie od pozwanego K. S. na rzecz R. S. kwoty 25.000,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 kwietnia 2018 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód S. M. podał, że jest wierzycielem R. S.. Przeciwko dłużnikowi toczyło się postępowanie sądowe o zapłatę kwoty 13.760,00 zł, które zakończyło się wydaniem prawomocnego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 23 sierpnia 2016 r. opatrzonego klauzulą wykonalności z dnia 22 listopada 2016 r. Na podstawie w/w orzeczenia sąd zasądził od dłużnika na rzecz powoda kwotę 13.760,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 sierpnia 2016 r do dnia zapłaty, kwotę 3.789,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.600,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powód następnie wszczął postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie D. K., które zostało umorzone w dniu 29 grudnia 2017 r. z powodu bezskuteczności egzekucji.

Powód wszczął kolejne postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi B. G., które ponownie zostało umorzone z uwagi na bezskuteczność egzekucji w dniu 23 maja 2018 r.

Powód raz jeszcze wszczął postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi, wskutek którego Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi B. G. dokonał zajęcia wierzytelności przysługującej dłużnikowi R. S. od K. S.. Jednocześnie, zgodnie z informacją o stanie zaległości w sprawie egzekucyjnej w/w Komornik zawiadomił powoda pismem z dnia 20 kwietnia 2020 r., iż zaległość w tym postępowaniu wynosi:

a)  13.760,00 zł tytułem należności głównej,

b)  3.537,64 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 16 sierpnia 2016 r. do dnia 20 kwietnia 2020 r.,

c)  189,00 zł tytułem kosztów procesu,

d)  3.600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w procesie,

e)  900,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w egzekucji,

f)  1.988,70 zł tytułem kosztów poprzedniej egzekucji,

g)  120,00 zł tytułem kosztów klauzuli,

h)  2.120,70 zł tytułem opłaty egzekucyjnej,

i)  32,60 zł tytułem wydatków gotówkowych.

Pozwany został wezwany przez komornika pismem z dnia 20 kwietnia 2020 r. do złożenia wyjaśnień w przedmiocie zajętej wierzytelności tytułem zachowku po zmarłej G. S. (1). W piśmie z dnia 25 kwietnia 2020 r. potwierdził on, iż jest jedynym spadkobiercą po zmarłej, a także iż jest jedynym właścicielem lokalu położonego w D. przy oś. Mieszka I 3/17, które to wchodziło w skład spadku po zmarłej. Pozwany jednocześnie wskazał, iż dłużnik R. S. został pozbawiony zachowku po zmarłych rodzicach.

Zdaniem powoda powyższe stwierdzenie jest pozbawione podstaw, albowiem podstawą do pozbawienia praw do zachowku jest tylko i wyłącznie wydziedziczenie danej osoby przez spadkodawcę w testamencie, co w niniejszej sprawie nie nastąpiło. Zgodnie bowiem z art. 1008 k.c. spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku, lecz przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku powinna wynikać z treści testamentu (zgodnie z art. 1009 k.c. Powód argumentował, iż w testamencie spadkodawczyni próżno szukać chociażby wskazania podstaw do wydziedziczenia, jak i wydziedziczonych osób, a tym samym dłużnikowi w pełni przysługuje roszczenie o zachowek.

Ponadto powód wskazał, iż zgodnie z art. 887 § 1 k.p.c. w zw. z art. 902 k.p.c. skutecznie doszło do zajęcia wierzytelności, jakie przysługują dłużnikowi R. S. od pozwanego K. S., w tym wierzytelności z tytułu zachowku. W związku z powyższym powód może wykonywać wszelkie prawa i roszczenia dłużnika, a tym samym powód jest legitymowany czynnie do wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie.

Odnosząc się do samego roszczenia o zachowek powód wskazał, iż dłużnik R. S. jest synem zmarłej G. S. (1). Jak wskazał wyżej, na podstawie prawomocnego postanowienia w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku, cały spadek po zmarłej na podstawie testamentu nabył pozwany K. S.. Zgodnie zaś z art. 991 § 1 k.c. zstępnym, którzy byliby powołani do spadku z ustawy należy się połowa wartości udziału, który by im przypadał przy dziedziczeniu ustawowym. Spadkobiercami ustawowymi G. S. (1) byłyby jej dzieci – R. S., K. S., Z. S. (1), Z. S. (2), B. W. oraz K. N. z udziałem po 1/6 spadku każde z nich. Tym samym, R. S. przysługuje roszczenie o zapłatę z tytułu zachowku o równowartości 1/12 udziału w spadku po zmarłej G. S. (1).

Powód podał, że roszczenie o zwrot zachowku stało się wymagalne w dniu następującym po uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po G. S. (1), tj. w dniu 15 kwietnia 2018 r.

/vide: - pozew wraz z uzasadnieniem i załącznikami k. 3 – 27/

W odpowiedzi na pozew z dnia 24 listopada 2020 r. (data wpływu) pozwany K. S. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych. Z ostrożności procesowej, w przypadku choćby częściowego uznania roszczenia:

a)  w oparciu o przepis art. 320 k.p.c. wniósł o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty w wysokości umożliwiającej spłatę bez uszczerbku dla zaspokojenia podstawowych potrzeb pozwanego,

b)  wniósł o nieobciążanie pozwanego kosztami procesu, stosownie do przepisu art. 102 k.p.c.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany podał, że pozwem z dnia 14.10.2020 r. doręczonym pozwanemu w dniu 9.11.2020 r. powód w drodze podstawienia procesowego zażądał zapłaty kwoty 25.000,00 zł tytułem zachowku na rzecz R. S., które to roszczenie zajął w postępowaniu egzekucyjnym. Pozwany podał, że nie uznaje powództwa, bowiem jak oświadczył należny uprawnionemu bratu R. zachowek w kwocie 10.000,00 zł uiścił po śmierci mamy – G., na co środki pozyskał z pracy w Kanadzie podczas pobytu u siostry K. N. w 2017 r.

Pozwany zakwestionował wysokość uiszczonego przez powoda zachowku i wskazał, że uprawniony brat R. S. prowadził dość „luźny styl życia” nie spełniając obowiązków rodzinnych zakreślonych choćby w art. 87 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Wobec niedopełnienia przez niego obowiązków rodzinnych wobec matki, ewentualne dochodzenie roszczenie o zachowek na rzecz R. S. w pełniej wysokości musi budzić sprzeciw z punktu widzenia zasad współżycia społecznego i zachowek winien zostać zmniejszony w oparciu o przepis art. 5 k.c.

Wniosek o rozłożenie ewentualnie zasądzonego świadczenia uzasadniał stosownie do przepisu art. 320 k.p.c. okolicznościami szczególnymi, obejmującymi:

- fakt braku zatrudnienia przez pozwanego i utrzymywania się od 2019 r. z prac sezonowych i dorywczych,

- fakt, iż wobec dokonanej spłaty brata R. S. w 2017 r. pozwany nie mógł i nie spodziewał się dalszych roszczeń, zaś instytucję zachowku poznał dopiero po doręczeniu mu pozwu w niniejszej sprawie,

- fakt, że jedynym majątkiem pozwanego jest prawo własności lokalu mieszkalnego położonego w D. na osiedlu (...) I nr 3/17, służące mu do zaspakajania podstawowej potrzeby człowieka, tj. „dachu nad głową” z czym w oczywisty sposób wiążą się opłaty i koszty mediów.

/vide: - odpowiedź na pozew z uzasadnieniem i załącznikami k. 32 – 39/

Postanowieniem z dnia 15 marca 2021 r. Sąd na wniosek powoda na podstawie art. 84 § 1 k.p.c. zawiadomił R. S. o toczącym się procesie i wezwał go do wzięcia w nim udziału.

Odpis tego postanowienia wraz z odpisem pozwu z załącznikami i pouczeniem, że może zgłosić swe przystąpienie do sprawy jako interwenient uboczny po stronie pozwanego został doręczony R. S. dnia 17 marca 2021 r.

/vide: - postanowienie i zarządzenie skrócony protokół rozprawy z dnia

15.03.2021 r. k. 57v - 58 min. 00:13:49 – 00:17:28 nagranie

koperta k. 59,

- potwierdzenie odbioru k. 65/

R. S. nie przystąpił do sprawy jako interwenient uboczny po stronie pozwanego.

/bezsporne/

Na rozprawie w dniu 6 września 2021 r. pełnomocnik powoda podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie. Pozwany K. S. podał, że spłacił brata i do spłaty z tytułu zachowku została mu kwota 2.633,00 zł.

/vide: - skrócony protokół rozprawy z dnia 6.09.2021 r. k. 132 min.

00:06:41 – 00:09:19 nagranie koperta k. 134/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

G. S. (2) z domu K., córka J. i S. zmarła jako wdowa w dniu 6 grudnia 2016 r. w O., ostatnio stale zamieszkiwała w D..

W dniu 14 lipca 2017 r. (data nadania) S. M., będący wierzycielem R. S., zgłosił do Sądu Rejonowego w Opocznie wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłej na podstawie ustawy. Sprawa została wpisana pod sygn. akt I Ns 471/17.

W dniu 10 listopada 2017 r. (data wpływu) K. S. zgłosił do Sądu Rejonowego w Opocznie wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po G. S. (1) na podstawie testamentu sporządzonego w dniu 2 czerwca 2011 r. w Urzędzie Miasta i Gminy D.. Sprawa została wpisana pod sygn. akt I Ns 688/17.

Postanowieniem z dnia 13 listopada 2017 r. wydanym w sprawie sygn. akt I Ns 688/17 na podstawie art. 219 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Sąd połączył przedmiotową sprawę ze sprawą sygn. akt I Ns 471/17 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia postanowił prowadzić ją w dalszym ciągu pod sygn. akt I Ns 471/17.

Postanowieniem z dnia 14 marca 2018 r. wydanym w sprawie sygn. akt I Ns 471/17 Sąd Rejonowy w Opocznie stwierdził, że spadek po G. S. (2) z domu K. na podstawie testamentu z dnia 2 czerwca 2011 r. otwartego i ogłoszonego przez Sąd Rejonowy w Opocznie w dniu 18 stycznia 2018 r. w sprawie sygn. akt I Ns 41/18 nabył syn K. S., syn S. i G. w całości.

G. S. (1) jako spadkobierców ustawowych pozostawiła sześcioro dzieci: R. S., K. S., Z. S. (1), Z. S. (2), B. W. i K. N..

/dowód: - odpis skrócony aktu zgonu k. 8 w aktach sprawy I Ns 471/17,

- wniosek k. 2 – 3 w aktach sprawy I Ns 471/17,

- wniosek k. 26 w aktach sprawy I Ns 471/17,

- postanowienie z dnia 13.11.2017 r. k. 36 w aktach sprawy

I Ns 471/17

- postanowienie z dnia 14.03.2018 r. k. 59 w aktach sprawy

I Ns 471/17,

- odpisy skrócone aktów stanu cywilnego k. 29 – 34 w aktach

sprawy I Ns 471/17,

- zeznania pozwanego K. S. skrócony

protokół rozprawy z dnia 6.09.2021 r. k. 132v min. 00:10:19 –

00:17:17 nagranie koperta k. 134/

W skład spadku po zmarłej G. S. (1) wchodzi lokal mieszkalny nr (...) położony w budynku przy ul. (...) I 3 w D. o powierzchni 61,10 m ² wraz ze związanym z własnością tego lokalu udziałem wynoszącym (...) w nieruchomości wspólnej, którą stanowi prawo użytkowania wieczystego oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, dla którego to lokalu w Sądzie Rejonowym w Opocznie Wydziale Ksiąg Wieczystych jest urządzona księga wieczysta KW nr (...).

/dowód: - zeznania pozwanego K. S. skrócony

protokół rozprawy z dnia 6.09.2021 r. k. 132v min. 00:10:19 –

00:17:17 nagranie koperta k. 134,

- zgłoszenie nabycia rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2 k. 106 – 107v,

- wypis aktu notarialnego Rep. A Nr (...) k. 108 – 109,

bezsporne: - wydruk treści księgi wieczystej KW nr (...)

k. 21 – 27,/

Budynek, w którym znajduje się przedmiotowy lokal jest z (...) r., podpiwniczony, 5 kondygnacyjny, wybudowany w technologii „wielka płyta”, jest wyposażony w instalacje: elektryczną, wodociągową, kanalizacyjną, gazową, c.o. Przy budynku znajdują się urządzone ciągi piesze, parking, zieleń.

Lokal mieszkalny nr (...) położony jest na parterze. Przynależy do niego komórka w podpiwniczeniu o powierzchni 3,70 m ². Lokal składa się z przedpokoju, pokoju dziennego, kuchni, łazienki z wc, pokoju – sypialni (po lewej stronie od wejścia do pokoju dziennego), pokoju (po prawej stronie od wejścia do pokoju dziennego), pokoju (obok kuchni). Łącznie lokal ma powierzchnię 57,40 m ² + komórka w podpiwniczeniu o powierzchni 3,70 m ². Lokal na datę 6 grudnia 2016 r. był w stanie technicznym o znacznym zużyciu wewnętrznych elementów wykończenia, wymagającym znacznych nakładów finansowych na generalny remont, w szczególności: podłogi we wszystkich pomieszczeniach, wymiana drzwi wewnętrznych i zewnętrznych, odmalowanie ścian i sufitów z wykonaniem glazury w łazience i wymianą osprzętu sanitarnego i instalacji wodno – kanalizacyjnej.

Wartość rynkowa przedmiotowej nieruchomości lokalowej według stanu na dzień 6 grudnia 2016 r. wynosi:

W. = 57,40 m ² x 2.641,33 zł/m ² = 151.612,34 zł

W. ≈ 151.600,00 zł.

/dowód: - opinia pisemna biegłego w dziedzinie szacowania

nieruchomości H. K. z załącznikami k. 67 – 88,

- opinia pisemna uzupełniająca biegłego w dziedzinie

szacowania nieruchomości H. K. k. 113 – 116/

W dniu 23 sierpnia 2016 r. w sprawie sygn. akt I Nc 539/16 Sąd Rejonowy w Opocznie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym nakazał pozwanemu R. S., aby zapłacił powodowi S. M. kwotę 13.760,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 3.789,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Powyższemu nakazowi zapłaty Sąd nadał klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 22 listopada 2016 r.

/dowód: - nakaz zapłaty z dnia 23.08.2016 r. k. 27 w aktach sprawy I Nc

539/16/

Na podstawie w/w tytułu wykonawczego, na wniosek wierzyciela S. M., Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie D. K. wszczął postępowanie egzekucyjne w sprawie sygn. akt Km 1357/16, które wobec bezskuteczności egzekucji zostało umorzone postanowieniem z dnia 29 grudnia 2017 r.

/dowód: - akta egzekucyjne Km 1357/16 Komornika Sądowego przy

Sądzie Rejonowym w Bełchatowie D. K./

Z powodu bezskuteczności egzekucji postanowieniem z dnia 23 maja 2018 r. zostało umorzone także kolejne postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi R. S. przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi B. G. w sprawie sygn. akt Km 272/18. W toku w/w postępowania Komornik dokonał zajęcia wierzytelności przysługującej dłużnikowi R. S. od K. S. z tytułu udziału w spadku po zmarłej G. S. (1).

/bezsporne: - kserokopia akt egzekucyjnych Km 272/18 Komornika

Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w

Łodzi B. G. k. 140 – 159/

Na wniosek wierzyciela S. M. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi B. G. wszczął kolejne postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi R. S. w sprawie sygn. akt Km 204/20, w toku którego zawiadomił S. M., iż zaległość w tym postępowaniu wynosi:

a)  13.760,00 zł tytułem należności głównej,

b)  3.537,64 zł tytułem odsetek ustawowych,

c)  189,00 zł tytułem kosztów procesu,

d)  3.600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w procesie,

e)  900,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w egzekucji,

f)  1.988,70 zł tytułem kosztów poprzedniej egzekucji,

g)  120,00 zł tytułem kosztów klauzuli,

h)  2.120,70 zł tytułem opłaty egzekucyjnej,

i)  32,60 zł tytułem wydatków gotówkowych.

W odpowiedzi na wezwanie Komornika w sprawie Km 204/20 K. S. w piśmie z dnia 25 kwietnia 2020 r. złożył wyjaśnienia na piśmie, w których podał, że jego brat R. S. został pozbawiony prawa do zachowku i nie zgadza się na pokrycie jego wierzytelności. Oświadczył, że od lat nie utrzymywał z bratem żadnego kontaktu i nie kontaktował się z nim.

/bezsporne: - kserokopia informacji o stanie zaległości w sprawie sygn. akt Km

204/20 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi

- W. w Ł. B. G. k. 18,

dowód: - zeznania pozwanego K. S. skrócony

protokół rozprawy z dnia 6.09.2021 r. k. 132v min. 00:17:17 –

00:21:52 nagranie koperta k. 134/

R. S. nie został pozbawiony zachowku po matce, która przed śmiercią kupiła mu lodówkę, pralkę i meble do pokoju. Nie odzywa się on do brata K. S. od 17 – 18 lat, ale raz na jakiś czas kontaktują się ze sobą.

/dowód: - zeznania świadka R. S. skrócony protokół

rozprawy z dnia 15.03.2021 r. k. 57v min. 00:04:15 – 00:12:34

nagranie koperta k. 59/

K. S. obecnie nie pracuje podaje, że nie stać go na spłatę. Twierdzi, że spłacił on kwotą 10.000,00 zł brata R. S. jeszcze przed wydaniem postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po G. S. (1), tj. w listopadzie 2017 r. i na tę okoliczność nie wziął od niego żadnego pokwitowania. Natomiast nie spłacił nikogo z pozostałego rodzeństwa, chociaż obiecał braciom i siostrom po 10.000,00 zł po śmierci mamy z tytułu mieszkania wchodzącego w skład spadku po niej.

/dowód: - zeznania pozwanego K. S. skrócony

protokół rozprawy z dnia 6.09.2021 r. k. 132v min. 00:10:19 –

00:21:52 nagranie koperta k. 134/

Sąd zważył, co następuje:

Zdaniem Sądu powództwo zasługuje na uwzględnienie co do zasady, a co do wysokości w części.

Podkreślenia wymaga, że pozwany nie zakwestionował legitymacji czynnej powoda, a Sąd podziela argumentację powoda dotyczącą skutecznego zajęcia wierzytelności jakie przysługują dłużnikowi R. S. od pozwanego K. S., stosownie do art. 887 § 1 k.p.c. w zw. z art. 902 k.p.c. i wykonywania przez niego wszelkich praw i roszczeń dłużnika.

Zgodnie z art. 991 § 1 k.c. zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek).

Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia (art. 991 § 2 k.c.).

R. S. jest jednym z sześciorga dzieci spadkodawczyni G. S. (1). Nie został wydziedziczony, nie jest także trwale niezdolny do pracy. W dacie śmierci spadkodawczyni była wdową.

W oparciu o treść cytowanego wyżej przepisu R. S. przysługuje roszczenie o zapłatę z tytułu zachowku sumy odpowiadającej ½ wartości udziału spadkowego należnego spadkobiercy ustawowemu.

W skład spadku po zmarłej G. S. (1) wchodzi tylko lokal mieszkalny nr (...) położony w budynku przy ul. (...) I 3 w D. o powierzchni 61,10 m ² wraz ze związanym z własnością tego lokalu udziałem wynoszącym (...) w nieruchomości wspólnej, którą stanowi prawo użytkowania wieczystego oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, dla którego to lokalu w Sądzie Rejonowym w Opocznie Wydziale Ksiąg Wieczystych jest urządzona księga wieczysta KW nr (...). Wynika to bezspornie ze zgłoszenia o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2 złożonego przez pozwanego K. S. w Urzędzie Skarbowym w O. (vide k. 106 – 109v).

Przy ustalaniu wartości wchodzącego w skład spadku lokalu mieszkalnego, Sąd oparł się na sporządzonych na potrzeby niniejszego postępowania opiniach biegłego sądowego w dziedzinie szacowania nieruchomości H. K., która w ocenie Sądu, w sposób szczegółowy, spójny, precyzyjny i nie budzący wątpliwości dokonała oszacowania wartości przedmiotowego lokalu na kwotę 151.600,00 zł.

W myśl cytowanego wyżej art. 991 § 1 k.c. R. S. jako zstępnemu spadkodawczyni G. S. (1) należy się zachowek w wysokości połowy wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym. Mając na uwadze fakt, iż R. S. jest jednym z sześciorga zstępnych spadkodawczyni przysługuje mu zachowek w wysokości 1/12 części wartości wchodzącego w skład spadku lokalu mieszkalnego, z zatem w kwocie 12.633,00 zł (151.600,00 zł : 12 = 12.633,00 zł) i taką kwotę Sąd zasądził na jego rzecz od pozwanego K. S. – punkt 1. sentencji wyroku.

Zdaniem Sądu, w przedmiotowej sprawie nie ma podstaw do obniżenia zachowku na rzecz R. S. z uwagi na podnoszone przez pozwanego K. S. zasady współżycia społecznego bowiem nie zostało w toku procesu udowodnione, że R. S. nie dopełniał obowiązków rodzinnych wobec matki, a wręcz przeciwnie, z jego zeznań wynika, że matka przed śmiercią wspomagała go materialnie, a to wyklucza, zdaniem Sądu, niewłaściwe relacje pomiędzy R. S. a jego matką G. S. (1).

Sąd uznał, że stosownie do treści art. 6 k.c. pozwany K. S. nie udowodnił, że zaspokoił R. S. z tytułu zachowku.

Sąd odmówił wiary zeznaniom świadka R. S. i pozwanego K. S. w tej części, w której zeznają oni, że w listopadzie 2017 r. K. S. przekazał bratu R. S. kwotę 10.000,00 zł tytułem zachowku po matce G. S. (1). Te zeznania, w ocenie Sądu, nie zasługują na wiarę, bowiem wskazana czynność przekazania pieniędzy w listopadzie 2017 r. miałaby mieć miejsce na kilka miesięcy przed zakończeniem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku po G. S. (1) – marzec 2018 r. Trudno uznać, aby K. S., który nie posiadał jeszcze prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po jego matce na jego rzecz, dokonywał już spłaty na rzecz brata R. S. z tytułu zachowku i to tylko jednego brata R. S., z którym nie utrzymywał relacji od 17 – 18 lat. Dalej, dokonując spłaty nie pobrał od niego żadnego pokwitowania w formie pisemnej, czy też spłaty nie dokonał w formie przelewu, a nawet czynności tej nie dokonał w obecności świadków. Zdaniem Sądu jego twierdzenia co do spłaty brata R. S. są tym bardziej nieprawdziwe ponieważ miał on wiedzę o toczących się postępowaniach egzekucyjnych od 11 kwietnia 2017 r., kiedy odebrał odpis zajęcia wierzytelności z dnia 28 marca 2017 r. dokonany przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie D. K. w sprawie egzekucyjnej Km 1357/16 – vide k. 44 i 47.

Wskazać należy także na to, iż pozwany K. S. spłacił tylko brata R. S. z tytułu zachowku, natomiast nie spłacił żadnego z pozostałych pięciorga rodzeństwa.

Sąd akcentuje, że dowody na spłatę powinny być wyraźne np. w formie pokwitowań i nie budzić wątpliwości, a okoliczności, na które pozwany K. S. się powołuje nie mają takich cech.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. zasądzając je od dnia następnego po dniu doręczenia odpisu pozwu pozwanemu (vide potwierdzenie odbioru k. 31) uznając, że od tego dnia roszczenie o zachowek stało się wymagalne.

Sąd oddalił powództwo w pozostałej części jako niezasadne – punkt 2. sentencji wyroku.

Sąd nie znalazł podstaw do rozłożenia zasądzonego świadczenia, zgodnie z wnioskiem pozwanego K. S..

Stosownie do treści art. 320 k.p.c., rozstrzygnięcie takie może nastąpić w szczególnie uzasadnionych przypadkach. O tym, czy chodzi o szczególnie uzasadnione wypadki, decydują okoliczności konkretnego wypadku, leżące zarówno po stronie pozwanego dłużnika jak i wierzyciela. Rozłożenie świadczenia na raty – jako z natury swej naruszające interes wierzyciela polegający na szybkim zaspokojeniu wymagalnego roszczenia – może nastąpić jedynie wtedy, gdy dzięki takiemu rozstrzygnięciu powstaje realna szansa na dobrowolną spłatę wierzytelności (co będzie z korzyścią dla obu stron) i uchronienie dłużnika przed popadnięciem w dalsze długi, których nie byłby w stanie spłacić. Jednocześnie jednak rozłożenie świadczenia na raty nie może nastąpić na okres zbyt długi, uniemożliwiający zaspokojenie wierzyciela w rozsądnym terminie. Przenosząc te uwagi na okoliczności niniejszej sprawy Sąd uznał, że sytuacja finansowa i majątkowa pozwanego, który sam podał, iż nie pracuje i nie stać go na spłatę, nie daje podstaw by zakładać, że będzie on w stanie spłacać zadłużenie rozłożone na raty.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu – art. 98 § 1 i § 3 k.p.c.

Koszty poniesione w sprawie przez powoda to: 1.250,00 zł opłata sądowa, 3.600,00 zł wynagrodzenie pełnomocnika według norm przepisanych, 17,00 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa, koszty opinii biegłego: 1.193,44 zł i 246,72 zł.

Koszty procesu w sprawie wyniosły 6.307,16 zł.

Powód wygrał proces w niewiele ponad 50% i w tej sytuacji należy mu się zwrot połowy kosztów procesu w kwocie 3.153,58 zł.

Uwzględniając powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie 3. sentencji wyroku.