Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Opocznie

POSTANOWIENIE

Dnia 17 grudnia 2024 roku

Sąd Rejonowy w Opocznie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący Sędzia Anna Olejnik

Protokolant p.o. stażysty A. M. (1)

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2024 roku w Opocznie na rozprawie sprawy

z wniosku H. K.

przy udziale J. K. (1), J. K. (2), D. Ł., M. P., T. B., E. H., L. B., H. B., I. B., H. W., K. J., W. K., G. K., R. B., P. B., A. K., Z. W., B. S., E. L., T. K., C. K.

o zasiedzenie nieruchomości

postanawia:

1.  oddalić wniosek;

2.  stwierdzić, że wnioskodawca i uczestnicy ponoszą koszty postępowania zawiązane ze swoim udziałem w sprawie.

Sygn. akt I Ns 442/24

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia 24 kwietnia 2023 r. (data wpływu) wnioskodawca H. K. – reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego – wnosił o stwierdzenie, że H. K. oraz jego żona Z. K. nabyli przez zasiedzenie z dniem 15 sierpnia 2018 r. własność nieruchomości położonej w Ż. oznaczonej w ewidencji gruntów numerami działek: (...), (...) (...), (...), (...) i (...) o łącznej powierzchni 5,01 ha.

W uzasadnieniu wniosku podniesiono, że wnioskodawca i jego żona w sierpniu 1978 r. otrzymali w drodze nieformalnej darowizny w/w nieruchomość od babki wnioskodawcy E. K.. Początkowo wnioskodawcy podzielili się materiałami pochodzącymi z rozbiórki budynków po zmarłej oraz pozwolili uczestnikom wyciąć kilka drzew z działek spadkodawczyni, jednak od sierpnia 1988 r. już samodzielnie użytkowali w/w działki /wniosek k. 3 – 5/.

Postanowieniem z dnia 5 czerwca 2023 r. Sąd na podstawie art. 510 § 2 k.p.c. wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestników postępowania spadkobierców Z. K., tj. K. J., W. K. i G. K. /postanowienie k. 57/.

Uczestnicy postępowania W. K., K. J., G. K., M. P., K. J., J. K. (1), A. B., D. Ł., J. K. (3), H. W., I. B. i R. B. przyłączyli się do wniosku o zasiedzenie /pisma k. 66, 67, 80, 90, 121, 123, 126, 127, protokół rozprawy z 9.11.2023 r. k. 129, protokół rozprawy z 19.06.2024 r. k. 154v/.

Uczestnicy postępowania T. B., H. B., E. H. wnosili o oddalenie wniosku o zasiedzenie /pisma k. 82, 86, 125/.

Postanowieniem z dnia 12 grudnia 2023 r. Sąd na podstawie art. 510 § 2 k.p.c. wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestników postępowania: R. B., P. B., A. K., Z. W., B. S. i E. L. /postanowienie k. 135/.

Uczestnik postępowania R. B. wniósł o oddalenie wniosku /protokół rozprawy z 19.06.2024 r. k. 154v/.

Postanowieniem z dnia 19 czerwca 2024 r. Sąd zawiesił postępowanie w sprawie na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. z dniem 23 stycznia 2024 r. z uwagi na śmierć strony – uczestnika postępowania J. K. (3) /postanowienie k. 156/.

Postanowieniem z dnia 3 lipca 2024 r. Sąd podjął zawieszone postępowanie i wpisał sprawę pod nowy numer w Rep. (...) oraz wezwał do udziału w sprawie T. K. i C. K. /postanowienie k. 159/.

Pozostali uczestnicy postępowania nie zajęli stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Nieruchomość położona w Ż. w gminie B. oznaczona w ewidencji gruntów numerami działek (...) ma łączną powierzchnię 5,0234 ha. Obejmuje łąki trwałe, grunty pod rowami, lasy, grunty orne, pastwiska trwałe i nieużytki.

/dowód: - wypis z rejestru gruntów i wyrysy z mapy ewidencyjnej k. 19 – 32/

Właścicielem nieruchomości na mocy aktu własności ziemi Nr ON- (...) z dnia 7 maja 1976 r. była E. K..

/dowód: - akt własności ziemi Nr ON- (...) z postanowieniem

prostującym k. 9 – 10/

E. K. zmarła 20 czerwca 1986 r. w Ż..

Sprawy spadkowej po zmarłej E. K. nie było.

/dowód: - odpis skrócony aktu zgonu k. 8,

- notatka urzędowa k. 33/

E. K. w momencie śmierci była wdową. Miała czworo dzieci: J. K. (4), M. K., M. B. i A. W.. Córki E. K. nie żyją. J. K. (4) był kawalerem, od zakończenia wojny mieszkał w Niemczech, następnie w Holandii, a później wyjechał do USA.

Od około połowy lat 60 – tych większe działki za zgodą E. K. użytkowały po połowie rodziny K. i B.. Po śmierci J. B. w 1978 r. grunty z gospodarki E. K. użytkowane dotychczas przez niego uprawiał przez pewien czas jego syn C. B.. Potem grunty w całości objął w użytkowanie H. K.. Wnioskodawca H. K. użytkował grunty po babce E. K. do momentu przekazania gospodarstwa rolnego swojemu synowi G. K..

Po śmierci E. K. uczestnik H. K. chciał, aby spadkobiercy podzielili się polem i lasem, ale nie było porozumienia w rodzinie. Z K. W. i C. B. podzielił się jedynie grubym drzewem w lesie. H. K. wraz z C. B. rozebrali też „do spółki” stare budynki po dziadkach.

Umową w formie aktu notarialnego sporządzoną przed notariuszem R. W. dnia 10 listopada 2004 r. Rep. A Nr (...)wnioskodawca H. K. wraz z żoną Z. K. darowali swojemu synowi G. K. zabudowaną nieruchomość rolną położoną w Ż. o łącznym obszarze 8,52 ha, na którą posiadali tytuł własności. W przedmiotowym akcie notarialnym zbywcy oświadczyli, że nie są właścicielami ani posiadaczami żadnego innego gospodarstwa rolnego.

W dniu 10 listopada 2004 r. wnioskodawca H. K. i jego syn G. K. złożyli w Urzędzie Gminy w B. pisemne oświadczenia, wnioskodawca że rezygnuje z użytkowania gruntu po K. E., córce A. o powierzchni 5,03 ha, a uczestnik że jest użytkownikiem tego gospodarstwa.

/dowód: - zeznania świadków: A. M. (2) w części, skrócony protokół

rozprawy z 9.11.2023 r. k. 129v,

E. Z. w części, skrócony protokół

rozprawy z 9.11.2023 r. k. 130 – 130v,

- zeznania wnioskodawcy H. K. w części, skrócony

protokół rozprawy z 9.11.2023 r. k. 130v – 131,

- zeznania uczestnika postępowania G. K. w

części, skrócony protokół rozprawy z 9.11.2023 r. k. 131,

- zeznania uczestnika postępowania W. K. w

części, skrócony protokół rozprawy z 9.11.2023 r. k. 131v,

- zeznania uczestniczki postępowania K. J. w części,

skrócony protokół rozprawy z 9.11.2023 r. k. 131v – 132,

- zeznania uczestniczki postępowania H. W., skrócony protokół

rozprawy z 9.11.2023 r. k. 132,

- zeznania uczestniczki postępowania M. P. w części,

skrócony protokół rozprawy z 9.11.2023 r. k. 132,

- zeznania uczestnika postępowania J. K. (4), skrócony

protokół rozprawy z 9.11.2023 r. k. 132v,

- wypis aktu notarialnego Rep. A Nr (...) k. 154 – 157 w aktach

sprawy I Ns 211/13,

- oświadczenia z 10.11.2004 r. k. 158 i 159 w aktach sprawy I Ns

211/13/

Powyższych ustaleń Sąd dokonał w oparciu o powołane wyżej dowody. Sąd nie dał wiary zeznaniom wnioskodawcy H. K. oraz przesłuchanych w sprawie uczestników postępowania w częściach, w których twierdzili, że nieruchomość objęta żądaniem wniosku pozostaje w posiadaniu wnioskodawcy do chwili obecnej. Zeznania te są w tej części sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym oraz zeznaniami składanymi w sprawie prowadzonej przed tut. Sądem sygn.. akt I Ns 211/13, zawierają niekonsekwencje i niespójności, co odbiera im przymiot wiarygodności.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, wniosek o zasiedzenie przedmiotowej nieruchomości położonej w Ż. nie zasługuje na uwzględnienie.

Art. 172 k.c. stanowi, że posiadacz nieruchomości nie będący właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba, że uzyskał posiadanie w złej wierze. Natomiast § 2 stanowi, że po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

W art. 172 k.c. uregulowany jest pierwotny sposób nabycia własności, tzn. zasiedzenie.

Zasiedzenie polega na nabyciu prawa przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego wykonywania tego prawa w ciągu ustalonego w ustawie czasu.

Do nabycia własności w drodze zasiedzenia (art. 172 k.c.) potrzebne jest wystąpienie określonych przesłanek: wykonywanie posiadania w charakterze posiadacza samoistnego, posiadanie nieruchomości w sposób nieprzerwany, upływ czasookresu przewidzianego w kodeksie w zależności od uzyskania posiadania w dobrej lub złej wierze.

Niezbędnym warunkiem nabycia nieruchomości przez zasiedzenie jest samoistne posiadanie nieruchomości.

Za posiadanie uważa się faktyczne władztwo nad rzeczą w zakresie prawa własności lub innego prawa, z którym łączy się władztwo (art. 336 k.c.).

Faktyczne władztwo nad rzeczą, warunkujące istnienie posiadania według przyjętej w polskim prawie teorii obejmuje dwa elementy: element fizyczny, określony tradycyjnie jako corpus i element psychiczny – animus.

W rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego posiadacz samoistny to taki, który faktycznie włada rzeczą jak właściciel. Wszelkie zatem stany faktycznego władztwa, odpowiadające innemu prawu niż prawo własności nie kwalifikują się jako posiadanie samoistne i dlatego nie mogą stanowić przesłanki zasiedzenia. Dla istnienia samoistnego posiadania potrzebne jest przede wszystkim faktyczne władanie rzeczą.

Zakres faktycznego władztwa przy posiadaniu samoistnym, odpowiadający prawu własności, sprowadza się do korzystania z rzeczy i rozporządzania nią w sposób jak najbardziej pełny, czyli do postępowania z rzeczą jak właściciel. Dlatego akty władztwa mające charakter drugorzędny z reguły nie świadczą o samoistnym posiadaniu.

Konieczną przesłanką faktycznego władztwa, oprócz samego zachowania się posiadacza jest odpowiednie zachowanie się osób trzecich, wyrażające się w tym, że władztwo posiadacza nie spotyka się z ich strony ze skutecznym oporem.

Element corpus świadczy o możliwości dokonywania materialnych aktów władania rzeczą. Posiadacz samoistny włada rzeczą jak właściciel.

Czynnik woli ( animus) stanowi kryterium, które pozwala na odróżnienie posiadacza samoistnego od posiadacza zależnego.

W praktyce o tym, w zakresie jakiego prawa posiadacz wykonuje władzę nad rzeczą decydują zewnętrzne widoczne dla otoczenia przejawy władztwa.

Interpretacja elementów woli musi mieć charakter obiektywny.

Stosownie do art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, czyli wnioskodawca H. K., zgodnie z żądaniem wniosku o zasiedzenie, powinien udowodnić datę objęcia nieruchomości położonej w Ż. oznaczonej w ewidencji gruntów numerami działek (...) o łącznej powierzchni 5,0234 ha w posiadanie, a także okoliczność, iż posiadanie to miało charakter posiadania samoistnego zarówno w dacie objęcia nieruchomości w posiadanie jak i przez cały okres posiadania i że trwało nieprzerwanie co najmniej 30 lat.

Dowody na te okoliczności muszą być konkretne, wyraźne i nie budzące żadnych wątpliwości, a takie na poparcie zgłoszonego wniosku o zasiedzenie, w ocenie Sądu, nie zostały przedstawione.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności dokumentów znajdujących się w aktach sprawy I Ns 211/13, bezsprzecznie wynika, iż wnioskodawca H. K. nie był samoistnym posiadaczem przedmiotowej nieruchomości przez okres wymagany do zasiedzenia. Nawet gdyby przyjąć, iż H. K. przejął przedmiotową nieruchomość w posiadanie po roku 1978, to posiadania tego wyzbył się świadomie na rzecz swojego syna G. K. w 2004 r., czego dowodem są złożone przez H. K. i G. K. pisemne oświadczenia złożone w Urzędzie Gminy w B.. Fakt ten przyznał sam wnioskodawca oraz jego syn – uczestnik postępowania G. K., zaś ich tłumaczenia, iż po tym przekazaniu nadal ziemią tą władał H. K. są, w ocenie Sądu, niewiarygodne, niespójne i całkowicie gołosłowne. Dodatkowo należy w tym miejscu zwrócić uwagę na orzeczenia Sądu Rejonowego w Opocznie oraz Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim zapadle w sprawie sygn. akt I Ns 211/13 i II Ca 4/15, którego ustalenia sąd podziela w całości. W postępowaniu powyższym w wyjaśnieniach złożonych na rozprawie w dniu 20 maja 2013 r. H. K. sam przyznał, że otrzymał ziemię od babki w użytkowanie i po jej śmierci uznał, że „dobrze byłoby się podzielić” i lasem i polem, ale „nie było zgody”. Przesłuchany w charakterze strony uczestnik zeznał także, że po śmierci babki „do spółki” z C. B. rozebrał budynki po dziadkach, a ponadto z wyżej wymienionym oraz z K. W. podzielił się także grubym drzewostanem w lesie. Również inni uczestnicy, tj. J. K. (2) i A. B. przyznali, że w lesie było tak, że „kto pojechał z rodziny to sobie wyciął”. Czynności te potwierdzają, że wnioskodawca nie czuł się właścicielem powyższych nieruchomości. Nie wykazał również, by jeszcze za życia E. K. podejmował działania świadczące o tym, że nabył te nieruchomości i stanowią jego własność poza zwykłym użytkowaniem rolniczym. O samoistnym władztwie wnioskodawcy możemy mówić dopiero od czasu dokonania podziału materiałów po rozbiórce budynków i drzewa z lasu dokonanych po śmierci E. K., a więc od roku około 1983. Jednak w roku 2004 wnioskodawca wyzbył się posiadania powyższych nieruchomości na rzecz swojego syna G. K., któremu przekazał całe gospodarstwo rolne. Wole tę w sposób wyraźny wyraził poprzez złożenie oświadczeń w Urzędzie Gminy w B., a także wielokrotnie podkreślał podczas prowadzonego postępowania I Ns 211/13.

Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności, Sąd orzekł jak w punkcie 1. sentencji postanowienia.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. – punkt 2. sentencji postanowienia.